Prej vitit 2017, shtrenjtimi i apartamenteve nuk ka ndalur, thuhet në një analizë të bërë mbi këtë treg nga Banka e Shqipërisë
Prej vitit 2017, shtrenjtimi i apartamenteve nuk ka ndalur, thuhet në një analizë të bërë mbi këtë treg nga Banka e Shqipërisë. Nga viti 2020 deri në fund të 2023 shtrenjtimi i apartamenteve u rrit me 24.5%.
Pyetja që lind është: Kush i blen këto apartamente të shtrenjta?
‘Raporti i BSH informon se 1/3 e apartamenteve së fundmi janë blerë nga të huajt, po 2/3? Kur ne themi 50% e apartamenteve shiten me kredi bankare po pjesa tjetër?
Si shembull merret shitja e apartamenteve në Tiranë.
“Ne mesatarisht në Tiranë, në 2023, kemi 1.5 mln metër katror ndërtime që shkojnë për konsum, pra ndërtime për apartamente. Nëse do marr çmimin e referencës 1300 euro mesatarisht në Tiranë, sipas BSH, shkon 1.6 – 1.7 miliardë euro që duhej të ishte prodhuar me blerje. 400 mln euro është kredia, 300 mln euro të deklaruara të blera nga të huajt, po pjesa tjetër, 900 mln euro ku janë?! Sipas një raporti të Global Iniciative, gjatë vitit 2022 vetëm në Tiranë kanë qarkulluar përmes sektorit të ndërtimit 666 mln euro, para e pisët e regjistruar në sektorin e ndërtimit” tha Soko për emisionin “Përballje” në Report Tv.
Inxhinieri i ndërtimit Erald Kerluku thotë se ndonëse çmimet janë të larta kërkesat për blerje të apartamenteve vijojnë të jenë në rritje.
‘Kërkesa është jashtëzakonisht e madhe. Vijojmë të bëjmë premtime kontratash e shitjesh që në momentet e para, që janë etiketim, rethime në zona të caktuara të Tiranës’ thotë Kërluku.
Kostoja e ndërtimit nuk është më e dikurshme. Janë rritur dhe cilësitë. Duke krijuar ambiente më të përshtatshme dhe materialet janë më cilësore dhe po shkohet drejt ndërtimit sipas standarteve të BE-së.
A paguhet e gjitha apo rezervohet?
”Duke qenë se kërkesa është e madhe, nuk kanë pse ndërtuesit të mos arkëtojnë më shumë fonde, 75 % e fondeve arkëtohet, – tregon ai duke shktuar – ‘Një sipërfaqe tek 8 – 10 mijë metra katrorë ndërtimi ka një kërkesë që brenda vitit shitet e gjitha’
Një arsye për rritjen e kostos inxhinieri e lidh dhe me çmimin që kërkon pronari i tokës ku projektohet të ndërtohen apartamentet.
“Nëse pronari i tokës merrte 25- 30 % sot nuk ke nën 35 %. Shkon nga 35 – 40% kërkesa nga pronari i tokës para se të niset ndërtimi’ tregon Kerluku në një lidhje skype.
Reinaldo Pipiria kreu i Narea në beson se faza e rritjes së vrullshme e kostos së ndërtimit ka kaluar.
Që në 2023 kemi kërkuar që për shkak të situatës ku po kalon rajoni dhe presioneve inflacioniste dhe rritjes së normës bazë të interest kemi thënë që nuk duhet të ketë më rritje dyshifrore të çmimeve e apartamenteve. Faza e rritjes së vrullshme të kostove të ndërtimit ka kaluar. Maksimumi duhet të jetë vetëm rritja e inflacionit, qoftë 5 apo 7%. Të njëjtën gjë parashikojmë dhe në 2024′ parashikon Pipiria, Drejtori Ekzekutiv i National Albanian Real Estate Association
Inxhinieri Kërluku beson se po jetojmë një kohë të standartizimit të kostove të cilat sigurisht që janë 4 – 5 vjet më të larta për shkak dhe të rritjes së kërkesave për cilësi dhe standard nga blerësit.
Si mund të ndalet pastrimi i parave në ndërtim?
Eksperti i ekonomisë Pano Soko e lidh rritjen e çmimeve të apartamenteve direkt me pastrimin e parave. Është i bindur se kjo situatë do të vijojë përsakohë këto apartamente bosh thotë ai po përdoren si parkingje për pastrime parash.
“Ajo që po ndodh është se apartamentet në Tiranë dhe në zonat bregdetare, mbeten bosh. Pra blihen por janë bosh. Në Tiranë nga shfirat e fundit që u publikuan në media kemi 55 mijë apartamente bosh. Pra jo të pashitura por të pabanuara. Këto apartamente përdoren si parkingje parash për ata që kanë përdorur paratë e pista. Ky sinops ka rritur çmimin. Fakti që këtu ka apartamente që paguhen por nuk jeton njeri aty. Këta ushtrojnë presionin për të rritur cmimet përtej asaj që mund të përballohet. Përsakohë do të përdoren për të pastruar paratë e pista dhe do të përdoren si parkingje parash do të vijojmë të kemi këtë ekuilibër që duket prej vitesh nuk lëviz më” tregon Soko.
Reinaldo Pipiria flet për nevojën e gjetjes së një formule që do të çonte në deklarimin 100% të vlerave.
E ndërkohë që çmimet e apartamenteve do vijnë duke u rritur çiftet e reja çdo ditë e më shumë e kanë të vështirë të blejnë një apartament, apo dhe tu afrohen bankave për të marrë një kredi duke pasur parasysh normat e larta të interesit.
“Në themel të plagës gjendet paraja e pistët. Po nuk ndaluam paranë e pistët nuk do të gjejmë zgjidhje’ e mbyll mendimin e tij Pano Soko.
