Diskutimet në Gjermani vazhdojnë edhe pas vrasjes së të dyshuarit kryesor për sulmet në Berlin, Anis Amri në Milano të Italisë. Kancelarja do që dëbimet të intensifikohen.
Në Berlin dhe në gjithë Evropën ndjehet një lehtësim i madh pas vrasjes së të dyshuarit kryesor për sulmin në Berlin, Anis Amri nga Tunizia. Kancelarja Angela Merkel u shpreh e lumtur për faktin që nga ky “atentator nuk vjen më asnjë rrezik”. Ndërsa ministri i Brendshëm, Thomas de Maiziere falënderoi policinë italiane “për punën e mrekullueshme” dhe “trimëri të veçantë”. Por rreziku nga terrorizmi në Gjermani nuk është zvogëluar.

Falënderime për Italinë
Edhe kancelarja gjermane Merkel i falënderoi autoritetet italiane për “bashkëpunimin e ngushtë” në këtë rast. Njëkohësisht kërkoi dëbimin më të shpejtë nga Gjermania të personave nga Tunizia, të cilëve u është refuzuar kërkesa për azil. Kancelarja e ka bërë këtë të qartë edhe gjatë një telefonate me presidentin e Tunizisë, Beji Caid Essebsi. Amri është dashur të dëbohet nga Gjermania dhe Italia, por Tunizia ka refuzuar deri të mërkurën e kaluar që ta pranojë atë. 24-vjeçari i vrarë në Milano nuk ka pasur asnjë dokument me të cilin mund të dëshmohej se ai vjen nga Tunizia.

Ndryshimet e domosdoshme
Kancelarja Merkel ka paralajmëruar ndryshime të rëndësishme në politikën e sigurisë. Ajo e ka lutur ministrin e Brendshëm, De Maiziere dhe atë të Drejtësisë Heiko Maas që në bashkëpunim me zyrën e Kancelarisë të analizojnë të gjitha aspektet e rastit Amri. “Ne do të shikojmë të gjitha masat që duhet ndërmarrë për përmirësimin e gjendjes së sigurisë dhe ndryshimin e ligjeve, atje ku është e domosdoshme”, tha Kancelarja. Ndërsa De Maiziere pohon se ka ardhur koha që “të flitet për pasojat dhe të ndërmerren masa konkrete”. Dhe kjo do të ndodhë “shumë shpejt”. Ministri tha se ai ka kërkuar së fundi që personat rrezikues (persona rrezikues quhen ata, të cilët mund të kryejnë edhe vepra terroriste. Të tillë në Gjermani ka aktualisht 549) të mund të dëbohen më lehtë nga Gjermania. Gjithashtu duhet ndërmarrë edhe masa më të rrepta ndaj personave, të cilëve u është refuzuar azili.

Nuk duhet të ngutemi me përfundime
Ndërsa ministri i Drejtësisë, Maas konfirmoi se këshillimet do të mbahen shumë shpejt në janar të vitit të ardhshëm. Në veçanti duhet të bëhet fjalë për mundësinë e dëbimit më të shpejtë të personave rrezikues dhe për mbikëqyrjen më të mirë të tyre. “Siguria dhe liria duhet të mbrohen me të gjitha mjetet ligjore në dispozicion”, tha Maas.
Politikani i SPD paralajmëroi që të mos nxirren përfundime të përshpejtuara. “Përfundime dhe masa konkrete mund të merren vetëm pas sqarimit të të gjitha detajeve të këtij sulmi të tmerrshëm”, tha ai. Së pari, duhet të shpjegohet i gjithë sfondi i sulmit dhe vdekja e Anis Amrit. Hetimet do të vazhdojnë me një intensitet shumë të lartë, tha ministri i Brendshëm.

Gjermani, e drejta e azilit pas atentatit

Kurrë më parë ligjet e sigurisë dhe të azilit nuk kanë qenë kaq të ashpra sa tani. Po a është kjo zgjidhja për rrezikun terrorist? As vetë partitë konservatore unioniste nuk kundërshtojnë kur u thua që ligjet e sigurisë dhe të azilit janë ashpërsuar. Kancelarja Angela Merkel konfirmon: “Mund të them se në dy vitet e fundit kemi ndërmarrë përpjekje të konsiderueshme për t’u përballur më mirë me rrezikun terrorist”.
Megjithatë, ka politikanë unionistë që nuk janë të qetë. Ata kërkojnë një ashpërsim të mëtejshëm të ligjeve dhe para së gjithash të tonit.
“Duhet të ashpërsojmë tonin përballë partnerëve tanë të koalicionit, të cilët kanë bllokuar një sërë projektligjesh, të cilat i ka hartuar ministri Federal i Brendshëm, De Maiziere dhe që janë të gatshme në tryezë”, thotë deputeti i Bundestagut, Armin Schuster (CDU).
Konkretisht bëhet fjalë për dëbimet. Partitë unioniste duan ta zgjasin arrestin në pritje të dëbimit. Para së gjithash partitë unioniste kërkojnë që në arrestin për t’u dëbuar të sillen edhe të ashtuquajturit “rrezikues”. Por juristët thonë se pengesat juridike për këtë janë shumë të larta.
Avokati Thomas Oberhauser kujton se kërkesat në fuqi janë në përputhje me Kushtetutën e Gjermanisë. “Dikë që ka mendime të gabuara nuk mund ta shohësh pa e zgjatur si ‘rrezikues’. Por ne duhet të vëmë fakte në tryezë, të cilat edhe ta dëshmojnë që dikush është ‘rrezikues’”.
Ngjashëm e sheh këtë edhe SPD, e cila përndryshe nuk pranon t’i thuash se e tepron me zemërbutësi për këtë temë. Eva Högl, deputete e SPD-së thotë se partia e saj “është absolutisht e mendimit, se të gjithë personat që nuk marrin mbrojtje në Gjermani duhet të kthehen në vendet e tyre të origjinës. Të kthehen ose vullnetarisht ose duhet të dëbohen. Atje ne duhet t’i intensifikojmë përpjekjet tona”.
Kthimet në vendet e origjinës, ky është megjithatë problemi kryesor. Në fillim të vitit 2016, ministri Federal i Brendshëm, De Maiziere shkoi në Tunizi dhe kur u kthye kishte në bagazh dhurata për policinë. Megjithatë, marrëveshja e riatdhesimit me Tunizinë lë për të dëshiruar, siç e tregon edhe rasti aktual i Amrit.
Kryetari i Shoqatës gjermane të Gjykatësve, Jens Gnisa thotë se përveç Tunizisë, duhet përmendur edhe Maroku. “Për mua është skandal, që këto shtete refuzojnë dhe kundërshtojnë që t’i pranojnë shtetasit e tyre sërish në territorin e tyre shtetëror”.
Presioni po shtohet. De Maiziere tani do që t’i shpallë Tunizinë, Marokun dhe Algjerinë si shtete të sigurta të origjinës. Por këtë e bllokojnë Të Gjelbrit.
“Kur tani dëgjon të vijnë thirrje për të ashtuquajturat shtete të sigurta të origjinës, për ashpërsim në dëbime, kjo shpesh nuk ka të bëjë fare me faktin, nëse me këtë mund të pengohen atentate të rënda”, thotë Simone Peter, kryetare federale e Aleancës B90/Të Gjelbrit.
Megjithatë, tani në Berlin qarkullojnë shumë propozime dhe nuk mund të presësh ndryshe. Në janar, CSU do t’u mëshojë edhe një herë propozimeve të saj.

Kryeministri izraelit, Benjamin Netanyahu, duke shprehur zemërim ndaj votimit në Këshillin e Sigurimit që bën thirrje për t’i dhënë fund aktiviteteve të mëtejshme të ndërtimit të vendbanimeve në territoret e pushtuara, tha se do të urdhërojë qeverinë e tij të ndalë financimin e pesë institucioneve të OKB-së.
Në deklaratat televizive të shtunën, zoti Netanjahu tha se Izraeli do të ndalë gati 8 milionë dollarë financime për institucionet e OKB-së, por nuk dha hollësi të tjera.
“Kam udhëzuar Ministrinë e Jashtme të përfundojë brenda një muaji, një vlerësim të ri të të gjitha kontakteve tona me institucionet e Kombeve të Bashkuara dhe të përfaqësive të OKB-së prezente në Izrael”.
Zoti Netanyahu tha se Izraeli do të injorojë dispozitat e rezolutës.
“Dua të siguroj izraelitët se rezoluta që u votua në Kombet e Bashkuara është e shtrembëruar, e turpshme, por ne do ta harrojmë”.
Ai akuzoi presidentin amerikan, Barack Obama për tërheqje nga angazhimi afatgjatë për të qëndruar përkrah Izraelit.
Ish-negociatori palestinez për paqen Saeb Erekat e quajti votimin “një mesazh të qartë dhe unanim” për zotin Netanyahu se politikat e tij nuk do të çojnë në paqe apo siguri as në Izrael e as në rajon.
Zoti Netanyahu tha se mezi pret të punojë me presidentin e zgjedhur amerikan, Donald Trump “për të shfuqizuar efektet e dëmshme të kësaj resolute absurde”.
Zoti Trump merr detyrën e re më 20 janar. Të premten, Trump premtoi ndryshim në rolin e Shteteve të Bashkuara në Kombet e Bashkuara kur të marrë postin. Në një postim në Twitter ai tha “gjërat do të jenë ndryshe pas 20 janarit”.
Rezoluta u miratua në Këshillin e Sigurimit të premten pasi Shtetet e Bashkuara vendosën të mos i vënë veton, ashtu siç kishin vepruar në shumë raste kur anëtarë të tjerë të Këshillit të Sigurimit kishin kërkuar që Izraeli të ndalonte zgjerimin e vendbanimeve në Bregun Perëndimor dhe Jeruzalemin Lindor.

Në politikë, ashtu si në ekonomi, Gjermania ka prirje të mos habisë. Është modeli i stabilitetit. Pra, teoria dominuese në këtë fundvit, është se në zgjedhjet federale të vjeshtës së vitit të ardhshëm, Angela Merkel do të fitojë dhe pastaj formojë qeverinë e saj të katërt, për të shkuar drejt 16 viteve si kancelare, deri në vitin 2021.
A do të ndodhë kështu? Ndoshta po, por asgjë nuk mund të merret e mirëqenë, në politikën e Perëndimit të këtyre kohëve të fundit. Arsye për t’u shqetësuar, Frau Merkeli ka; dhe nuk i fsheh ato. Së pari, ajo e di se 16 vjet si kryetare e qeverisë janë shumë. Helmut Kol, që qëndroi pikërisht 16 vjet, përfundoi i zhytur në një skandal. E njëjta gjë ndodhi edhe me babain e Gjermanisë së pasluftës, Konrad Adenauerin, ai qeverisi për 14 vjet me radhë, por në periudhën e fundit qe i dobët dhe i pasigurtë.
Prandaj, kancelarja reflektoi gjatë para se të ripropozohet edhe për një mandat tjetër: megjithatë e dinte se nëse do të duhej të tërhiqej në këtë periudhë të krizës së madhe në Evropë, do të përballej me kritika të forta në arenën ndërkombëtare. Kësisoj, gjatë fushatës zgjedhore, qëndrimi i saj i gjatë në krye të politikës gjermane, do të prezantohet nga koalicioni i saj Kristian-Demokrat, si një vendim i përgjegjshëm i një udhëheqëseje të domosdoshme.
Por Merkel do të jetë gjithashtu subjekt i dyshimeve të forta, lidhur me efektivitetin e veprimit të saj në një mandat të katërt. Përveç zhvillimeve të paparashikueshme dhe destabilizuese – natyrisht të mundshme – nga tani deri në vjeshtën e vitit të ardhshëm, kancelarja do të duhet të menaxhojë atë që mbetet elementi i tensionit më të fortë në Gjermani, kriza e refugjatëve dhe integrimi i tyre.
Rastet e dhunës nga ana e refugjatëve nuk janë të shumta: proporcionalisht më pak se sa ato të kryera nga pjesa tjetër e popullsisë. Megjithatë, sa herë që ndodhin, jehona e mediave është e fortë: kujtimi i ngjarjeve të Këlnit natën e ndërrimit të viteve një vit më parë kundër grave, rikthehet vazhdimisht.
Një tjetër gur prove, mbi të cilin do të matet kancelarja, është marrëdhënia me Rusinë: deri tani ka arritur të mbajë të bashkuar Bashkimin Evropian mbi sanksionet kundër Moskës, për shkak të aneksimit të Krimesë dhe ndërhyrjes në Ukrainën Lindore. Megjithatë, një marrëveshje “për ndarjen” gjeopolitike në Evropë, ndërmjet Donald Tramp dhe Vladimir Putinit, do të zhyste në një krizë serioze strategjinë e kancelares.
Për më tepër, shërbimet gjermane të sigurisë, lëshojnë alarme të vazhdueshme mbi manipulimin e mundshëm rus të fushatës zgjedhore gjermane, me qëllim dëmtimin e Merkelit. Pavarësisht nga këto, në gjendjen aktuale të fakteve, shanset që CDU-CSU e saj të fitojë, janë të larta. Sondazhet i japin rreth 35 për qind të mbështetjes, ndërsa socialdemokratëve 22 për qind. Faktor i panjohur mund të jenë partia kundër emigrantëve, Alternativa për Gjermaninë, që aktualisht gëzon 12-13 për qind të mbështetjes së qytetarëve, por me këtë forcë politike askush nuk dëshiron të hyjë në një koalicion për të formuar qeverinë e re.