23.5 C
Tirana
E mërkurë, 30 Prill, 2025

Draft-ligji për Policinë e Shtetit minon besimin e qytetarëve në institucionet e sigurisë publike

Nga Myzafer Elezi

Tashmë është bërë publike, iniciativa e qeverisë për të ndryshuar ligjin për Policinë e Shtetit. Ky draft ligj, në vend që të përqendrohet në përmirësimin e funksionimit dhe efikasitetit të Policisë së Shtetit, duket si një tjetër përpjekje e qeverisë për të shfrytëzuar organizatën e policisë për qëllime të ngushta politike dhe propagandistike.

Në themel të këtij projektligji të ri ka vetëm propagandë dhe asgjë me interes të shtuar për organizimin dhe mirëfunksionimin e strukturës shumë të rëndësishme në vend për ruajtjen dhe garantimin e sigurisë publike, siç është Policia e Shtetit.

Ky draft-ligj ngjan më shumë me një Rregullore dhe shpesh herë përfshin nene të veçanta, dispozitat e të cilave i përkasin Procedurave Standarde të Punës. Në këtë kuadër, draft ligji i ri i propozuar asnjë impakt pozitiv nuk sjell për Policinë e Shtetit.

Ndër ndryshimet më problematike, është shkrirja e gradave policore të rolit bazë në një gradë të vetme. Ky ndryshim nuk merr në konsideratë vjetërsinë në karrierë, duke barazuar një student të sapodiplomuar me një punonjës me përvojë disa vjeçare dhe të mirë trajnuar, me të njëjtën gradë. Gradat si, nëninspektor, inspektor dhe kryeinspektor shkrihen në një gradë të vetme, duke dëmtuar rëndë hierarkinë dhe sistemin e gradimeve.

Gjithashtu, drafti është i shkruar keq dhe përmban shumë paqartësi dhe pasaktësi. Konkretisht:

1. Përdorimi i termave të pasakta: Në nenin 9 të draft ligjit, termi “Funksionet e Policisë së Shtetit” është përdorur gabimisht në vend të termit “Përgjegjësitë”. Termi “funksion” lidhet me detyrën funksionale në organigramë, ndërsa veprimet që duhet të ndërmarrë punonjësi i policisë janë përgjegjësi ligjore.

2. Konfuzion në termat procedurialë: Nenet 20 dhe 22 paraqesin konfuzion lidhur me termat “Ndalimin e përkohshëm policor” dhe “Shoqërimi i detyrueshëm”, të cilat duhet të zgjasin deri në sqarimin e çështjes, por jo më shumë se 5 orë. Këto janë veprime procedurale që kryhen me urdhër të gjykatës, të prokurorit apo me iniciativë sipas rastit. Hartuesit e draftit nuk janë konsultuar fare me nenet 164 dhe 253 të Kodit të Procedurës Penale për terminologjinë, kuptimin dhe afatet e shoqërimit apo ndalimit të personit.

3. Përcaktime jo serioze për strukturat operacionale: Neni 47 i draft ligjit parashikon se Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit është strukturë qendrore, administrative, jo-operacionale. Ky përcaktim është jo serioz dhe i papranueshëm, pasi Drejtoria e Përgjithshme është strukturë operacionale që kryen edhe detyra operacionale në shkallë vendi. Është e paqartë nëse ministri është ose jo në dijeni që Policia kryen edhe veprime operacionale.

4. Mandat për drejtorët e Drejtorive Vendore: Në nenin 60 të draft ligjit, parashikohet që drejtori i Drejtorisë Vendore qëndron në detyrë për një periudhë prej 3 vitesh, me të drejtë riemërimi.
Mendojmë se nuk është nevoja për mandat të tillë, pasi kjo mund të çojë në privatizimin e një funksioni dhe pengon ecurinë në karrierë të të tjerëve. Drejtorët duhet të qëndrojnë në detyrë bazuar në performancën dhe meritat e tyre, jo sipas kufizimeve të mandateve të përcaktuara në mënyrë arbitrare.

Në këtë kontekst, dëshirojmë të shprehim disa shqetësime dhe argumente kyç ndaj këtij draft ligji:

• Draft ligji i propozuar cenon profesionalizmin dhe meritokracinë në Policisë e Shtetit. Ndryshimet e propozuara në ecurinë në gradë dhe sistemin e karrierës rrezikojnë të dëmtojnë rëndë parimet e profesionalizmit dhe meritokracisë brenda Policisë së Shtetit. Gradimet dhe promovimet duhet të bazohen në meritat, përvojën dhe aftësitë profesionale të punonjësve, dhe jo në preferencat politike apo ndërhyrjet e jashtme.

• Draft ligji i propozuar demotivon punonjësit e Policisë së Shtetit. Ndryshimet e propozuara do të çojnë në një demotivim të thellë të punonjësve të policisë, të cilët do të ndihen të pavlerësuar ose të vlerësuar keq. Punonjësit e rolit bazë me përvojë që ulen në gradë për shkak të këtij ligji ndihen të fyer moralisht dhe profesionalisht. Një organizatë policore e demotivuar është më pak e efektshme në kryerjen e detyrave të saj dhe në garantimin e sigurisë publike.

• Draft ligji i propozuar mund të përbëjë rrezik për stabilitetin dhe efikasitetin e Policisë së Shtetit. Ndryshimet e propozuara mund të krijojnë një klimë të pasigurisë, të paqendrueshmërisë dhe destabilitetit brenda organizatës së policisë, duke dëmtuar funksionimin e saj efikas. Stabiliteti dhe efikasiteti i Policisë së Shtetit janë të domosdoshme për garantimin e rendit dhe sigurisë publike të qytetërëve.

• Draft ligji i propozuar ligji nuk përmban analiza të thelluara teknike dhe profesionale mbi ndikimin që këto ndryshime do të kenë në strukturën dhe funksionimin e Policisë së Shtetit. Ndryshime të tilla duhet të jenë të bazuara në studime dhe konsultime të gjera me ekspertët dhe vetë punonjësit e policisë.

• Draft ligji i propozuar synon përdorimin e Policisë së Shtetit për propagandë politike. Në vend që të përqendrohet në përmirësimin real të Policisë së Shtetit, draft ligji duket se është një përpjekje për të përdorur organizatën e policisë si mjet për propagandë politike. Kjo është një praktikë e papranueshme që minon besimin e qytetarëve në institucionet e sigurisë publike.

Partia Demokratike – Demokratët Euroatlantikë, kërkon nga qeveria që të rishqyrtojë me kujdes këtë draft ligji dhe të marrë parasysh mendimet dhe shqetësimet e ekspertëve, punonjësve të policisë dhe publikut të gjerë. Një reformë e qëndrueshme dhe efektive e Policisë së Shtetit duhet të bazohet në parimet e profesionalizmit, meritokracisë dhe stabilitetit organizativ, dhe jo në interesa të ngushta politike apo propagandistike.

“Kriminelët janë tërhequr”/ Artan Hoxha krah SPAK: Ka patur rezultate në luftën kundër krimit të organizuar

Gazetari Artan Hoxha thotë se SPAK ka patur rezultate pozitive në luftën kundër krimit të organizuar, përfshirë narkotrafikun, siç tregoi edhe hetimi i fundit “Revanshi” që goditi shtatë grupe kriminale.

I ftuar në emisionin “Të Paekspozuarit” në MCN TV,  ndërsa bëri një përmbledhje të ngjarjeve kriminale të këtij viti, Hoxha tha se eksponentët e krimit të organizuar janë tërhequr dhe janë laguar nga vendi, për shkak të goditjeve dhe hetimeve. Hoxha tha se numri i ulët i vrasjeve me përfshirje të organizatave kriminale, vetëm dy që prej janarit të këtij viti, e dëshmojnë këtë fakt.

Kreu i SPAK, ndryshe nga momenti kur mori mandatin dhe deklaroi se do të kishte takim çdo muaj me gazetarët, kaloi një kohë e gjatë gjashtë muaj, derisa bëri daljen e fundit. Dalja e fundit, ndryshe nga daljet e mëparshme të tij, shërbeu si një lloj kronologjie, për disa ngjarje. Iu bënë pyetje dhe dha përgjigje të thatë, duke thënë ia kemi lënë hetimit këto çështje. Ajo që la të kuptohej, është pikërisht fakti që SPAK i mbetet objektivit fillestar për të cilin është ngritur, pra prokuroria speciale kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar.

Gjysma e SPAK punon dhe heton korrupsionin, ndërsa gjysma tjetër, që mendoj se është më e mira që ka SPAK dhe që ka më shumë rezultate, që është e dukshme, është pjesa e SPAK që merret me krimin e organizuar dhe narkotrafiqet. Rezultatet e deritanishme, është fakti që në total në Shqipëri viti i kaluar është rekord nga viti 91’, ka një numër më të vogël të vrasjeve, 34 gjithsej. Pjesa dërrmuese e atyre që njihen si eksponentë të krimit të organizuar, janë larguar jashtë vendit, ndodhen kryesisht në Dubai, një pjesë më e vogël janë në Evropë dhe në Amerikën Latine. Kjo ka bërë që në Shqipëri të bjerë intensiteti i ngjarjeve mafioze, që kanë të bëjnë me krimin e organizuar. Prandaj Shqipëria ka patur këtë rezultat.

SPAK është në fillesat e veta, në përballje me krimin e organizuar. Ata janë tërhequr, për të siguruar paprekshmërinë e tyre dhe familjeve të tyre, për të mos u ekspozuar, sepse kur ke edhe shtetin mbi shpinë, kundërshtari e ka më të lehtë të të godasë.

Qeveria përpiqet ta justifikojë këtë gjë, me veprimet që ka marrë kundër krimit të organizuar, por më rezulton se rënia e vrasjeve ka ardhur prej këtij fenomeni, pra të ekspozimit si asnjëherë tjetër të krimit të organizuar nga organet e hetimit, në media, në hetimet e gjera që janë bërë. Hetimi i fundit i SPAK kishte shtatë grupe brenda dhe 50 urdhër arreste. Ishte hetimi më i zgjeruar që ka ndodhur ndonjëherë.

Ajo që kreu i SPAK komunikoi me gazetarët, ishte ky fakt, që SPAK është në punë e sipër, po merret me krimin e organizuar.

Ajo që është e dukshme, SPAK është marrë kryesisht me pjesën e Shqipërisë së mesme dhe veriun. Ajo që pritet është se çfarë do të ndodhë me hetimet e tjera, edhe në bashkëpunim me autoritete të huaja. Grupe që kanë aktivitet të zgjeruar, në Shqipërinë e mesme, kryesisht në zonën e Elbasanit dhe pastaj do të zbresë poshtë deri në zonën e Vlorës dhe Tepelenës. Nuk janë prekur Lushnja, Fieri, Berati, janë larg hetimeve.

Kjo është një gjë që nuk e besoja, derisa pashë në Dubai se kush gjendej atje”, tha Hoxha.

“Dumanit iu ngrit kurth për ta intimiduar”, Baçi: Opozita duhet ta mbështeste fuqishëm, vetëm 3 nga 41 zyrtarë në hetim janë nga radhët e saj

Gazetari Agim Baçi, i ftuar në studion e emisionit “Open” në News24 ka komentuar raportimin e sotëm të kreut të SPAK, Altin Dumani para Kuvendit.

Baçi u shpreh se kreut të SPAK “iu ngrit një kurth” sot nga të dyja palët me synimin për ta intimiduar.

Ai vuri në dukje se zv/kryeparlamentarja Ermonela Felaj, e cila sipas tij “ndonjëherë është më e ashpër se Nikolla me masat që jep”, e lejoi opozitën të fliste çdo gjë me Dumanin.

Baçi shtoi më tej se nga 41 zyrtarë të lartë në hetim nga SPAK, vetëm 3 janë nga opozita, por “për PD-në nëse Berisha është nga ajo anë e peshores, ana tjetër nuk duket më”.

Sot Dumanit iu bë një kurth nga të dyja palët. Felaj, e cila është ndonjëherë më e ashpër se Nikolla me këto masat, e la opozitën të qetë të fliste çdo gjë me Dumanin pastaj bëri në mënyrë të turpshme sikur e mbronte. Nga 41 zyrtarë të lartë në hetim, vetëm 3 janë nga opozita, por për PD po qe Berisha andej nuk duket më ana tjetër e peshores. Avokati i vetë e çoi në arrest shtëpie Berishën, po ta çonte në SPAK…

Ishte një kurth për ta intimiduar, është paradoks në fakt. Është nga seancat që opozita duhet ta mbështesë fuqishëm sepse fatmirësisht kemi një prokurori që nuk guxonte të shkonte lart. A ka bërë më të mirën? Dëshira e opozitës është që Berisha ta thotë në darkë nga ballkoni i tij dhe nesër të jetë kryer. Shyqyr kemi ardhur në këtë pikë”, u shpreh ai.

“Një pjesë e deputetëve të Berishës do jenë subjekt i SPAK”, analisti zbulon detajet

Kreu i SPAK, Altin Dumani deklaroi në Kuvend gjatë raportimit vjetor të punës së SPAK, se Prokurorët e Posaçëm në punën e tyre nuk ndikohen nga presionet, shpifjet apo thashethemet.

Analisti Plator Nesturi gjatë një interviste, komentoi deklaratat e kreut të SPAK në Kuvend këtë të hënë.

Nesturi u shpreh se një pjesë e deputetëve të Sali Berishës do të jenë subjekt i SPAK, ndërsa shtoi se diçka po ndryshon brenda PD-së, ku analizoi deklaratat e Berishës gjatë protestës së të enjtes.

Një pjesë e deputetëve të Berishës padyshim do jenë subjekt i SPAK. Është paralajmëruar. Ka pasur dhe ka hetim të emrave të caktuar edhe brenda opozitës. Kemi një listë të madhe të zyrtarëve të lartë, deri në vz.kryeministër që janë bërë subjekt i SPAK. Zoti Dumani nuk është politikan, por jurist. Një pjesë e madhe e opozitës e konsideron SPAK- si grup kriminal, ndërkohë që këtë nuk e bën mazhoranca që është duke u goditur nga SPAK. E shoh PD-në që duket se politikanët e nivelit të dytë të saj, nuk iu imponuan dot Bashës dhe jo Berishës. Brenda PD-së diçka po ndryshon. Berisha nuk ishte në vetën e parë që ai është Berisha, ky ishte mesazh që kjo ishte një protestë postum dhe do ketë zhvillime të tjera.”, u shpreh ai.

BIRN: Vendimi për Xhaçkën rrezikon të përfundojë në “kalendat greke” të Kuvendit

Afatet e parashikuara për përfundimin e punimeve parlamentare për këtë sesion dhe afati i zbardhjes së këtij vendimi nga vetë gjykata po krijojnë mundësinë që mazhoranca të fitojë akoma kohë për zbatimin e këtij vendimi.

Për të mbrojtur deputeten Xhaçka, bashkëshorti i së cilës u shpall investitor strategjik nga qeveria, mazhoranca socialiste votoi dy herë kundër dërgimit të këtij mocioni në gjykatë dhe vendimet e saj u gjetën në të dyja rastet në shkelje të Kushtetutës.

Në vendimmarrjen e datës 10 korrik kjo gjykatë konstatoi se Kuvendi kishte shkelur Kushtetutën duke mos zbatuar një vendim të janarit 2023 të kësaj gjykate, vendimet e së cilës janë të detyrueshme.

“Kuvendi mbart detyrimin për ekzekutimin pa vonesë të këtij vendimi”, thuhet në vendim, por mesa duket terminologjia e përdorur nga Gjykata Kushtetuese nuk do të ndikojë në hapat procedurialë të Kuvendit.

“Vendimi për znj.Xhaçka nuk ka ardhur akoma i zbardhur. Ndërkohë duhet të botohet që të marrë formë të prerë si vendim, që më pas Kuvendi te bëj proceset e veta”, iu përgjigj BIRN-it të hënën kabineti i kryetares së Kuvendit i pyetur se kur do të zbatohej vendimi i Kushtetueses.

Duke pasur parasysh afati ligjor për zbardhjen e vendimit është 30 ditë dhe Kuvendi ka caktuar në kalendar si seancë të fundit datën 25 korrik, duket se edhe një herë çështja “Xhaçka” do të kalojë në kalendat greke, pasi u zvarrit për më shumë se 2 vite me procedurë në Kuvend.

Gjatë votimit në prill ku rrëzua vendimi i parë i Kushtetueses, socialistët pretenduan se gjykata nuk mund të detyronte deputetët si të votonin sepse ata ishin të pavarur në vendimmarrjen e tyre.

Por sipas vendimit të fundit të Kushtetueses ata janë të detyruar të zbatojnë vendimin e saj pasi ky vendim ka forcën e ligjit dhe “asnjë organ nuk ka të drejtë t’i vërë ato në diskutim dhe aq më tepër të mos pranojë t’i zbatojë”.

Që nga qershori i vitit 2022 mazhoranca ka përdorur afate dhe procedura parlamentare për të zvarritur në kohë shqyrtimin e saj në organet parlamentare dhe me vendim politik ka mbrojtur deputeten e saj.

Gjatë seancën plenare për mocionin ndaj saj vetë Xhaçka foli për sulm politik nga opozita dhe sulmoi mediat e gazetarët si; “inkuizitorë”, “gjobaxhinj” dhe “snajperistë”.

Çështja e mandatit të Xhaçkës ka krijuar një precedent në marrëdhëniet mes Kuvendit dhe Gjykatës Kushtetuese, duke shmangur praktikën e mëparshme parlamentare, kur Kuvendi ka vendosur që të dërgojë për interpretim në gjykatë mandatet e deputetëve në rastet kur ndaj tyre ka pasur akuza apo indicie se kanë shkelur nenin 70 të Kushtetutës që i ndalon ata të përfitojnë nga të mirat publike./BIRN

Qëndrime kritike nga UNESCO mbi Beratin dhe Gjirokastrën për autoritetet shqiptare

Autoritetet shqiptare pritet të përballen me kritika të forta në Komitetin e Trashëgimisë Botërore të UNESCOS që mbahet këtë muaj në Indi.

Projekt vendimet për Butrintin, Gjirokastrën dhe Beratin të bëra publike nga UNESCO flasin për një seri detyrimesh të papërmbushura nga Shqipëria dhe për shqetësime nga organizata botërore për një seri çështjesh.

Komiteti i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s që mblidhet gjatë këtij muaji në Indi në sesionin e 46-të, pritet t`u drejtojë autoriteteve shqiptare kritika të forta për menaxhimin e Butrintit, Gjirokastrës, Beratit dhe Ohrit që janë përfshirë në listën e pasurive botërore.

Projekt-vendimet e Komitetit të UNESCOS janë bërë të njohura deri tani për Butrintin si dhe për Beratin dhe Gjirokastrën, si pasuri të trashëgimisë në seri, ndërkohë që projektvendimi për Ohrin ende nuk është publik.

Misionet e mëparshme të UNESCOS kanë qenë tejet kritike si ndaj palës shqiptare edhe atë maqedonase edhe për Ohrin, sidomos për moskontrollin e ndërtimeve pa kriter buzë liqenit.

UNESCO thotë në projekt-vendimin për Gjirokastrën dhe Beratin, se “ vëren me keqardhje se, pavarësisht kërkesave të mëparshme, Shqipëria nuk ka zbatuar plotësisht projektin për zhvillimin e Planit të Menaxhimit në bashkëpunim me sektorin qeveritar dhe civil, financuar nga Fondi i Trashëgimisë Botërore”.

“Shqipëria duhet të përditësojë Planin e Menaxhimit si një çështje me përparësi duke marrë parasysh komentet dhe rekomandimet e bëra tashmë nga Organet Këshillimore dhe duke përfshirë në mënyrë aktive autoritetet vendore të Beratit dhe Gjirokastrës”, thotë UNESCO.

UNESCO u kërkon autoriteteve shqiptare të paraqesin një projekt parafinal të planit të menaxhimit , i cili do të shërbejë si bazë për ndonjë ndihmë të mëtejshme nga Qendra e Trashëgimisë Botërore dhe Organet Këshillimore.

Shqipëria në raportin e saj në shkurt të këtij vitit të dorëzuar në UNESCO tha se nuk kishte arritur të përfundonte Planin e Menaxhimit për Beratin dhe Gjirokastrën, pasi grupi që punonte për dokumentin u zhvendos i tëri nga Ministria e Kulturës në një ministri tjetër.

UNESCO kishte financuar autoritetet shqiptare për Planin e Menaxhimit të Beratit dhe Gjirokastrës me rreth 30 mijë dollarë.

Planet e Menaxhimit janë dokumente startegjike për monumentet e trashëgimisë botërore dhe vendet kanë detyrimin t`i hartojnë dhe t`i zbatojnë ndërkohë që në rastin e Gjirokastrës dhe Beratit prej katër vitesh autoritetet nuk kanë arritur të finalizojnë një Plan Menaxhimi.

UNESCO thotë më tej në projekt-vendimin që do të shqyrtohet nga Komiteti i Trashëgimisë Botërore në Indi se “vëren me keqardhje përfundimin e ndërtimit të rrugës së bypass-it të Gjirokastrës pa zbatuar kërkesat e UNESCOS, dhe për këtë arsye i kërkon Shqipërisë që të kryejë urgjentisht një vlerësim të plotë të pavarur të ndikimit të projektit në trashëgiminë e Gjirokastrës dhe ta dorëzojë në Qendrën e Trashëgimisë Botërore për shqyrtim nga Organet Këshillimore”.

UNESCO i kërkon Shqipërisë të ndërmarrë një studim të integruar për të vlerësuar ndikimin e projekteve të shumta të infrastrukturës dhe zhvillimit dhe t’ia dorëzojë atë UNESCOS për shqyrtim nga organet këshillimore.

Ndërkohë UNESCO në projekt-vendim thotë se mirëpret angazhimin e Shqipërisë për të përmirësuar rregulloret e urbanistikës së Beratit dhe të Gjirokastrës, por kërkon të qartësohen ndërlidhjet ndërmjet Planit të Menaxhimit të Integruar dhe planeve të veçanta për ruajtjen mbrojtjen dhe administrimin e qendrave historike të dy qyteteve.

Së fundi, UNESCO i kërkon Shqipërisë që t’i paraqesë Qendrës së Trashëgimisë Botërore, deri më 1 shkurt të vitit 2025, një raport të përditësuar mbi gjendjen e ruajtjes dhe zbatimin e kërkesave të misioneve të UNESCOS , i cili do merret për shqyrtim nga Komiteti i Trashëgimisë Botërore në sesionin e tij të 47-të.

Analiza dhe përfundimet e UNESCOS që shoqërojnë projekt-vendimin për Gjirokastrën dhe Beratin pohojnë se “as përparim i mjaftueshëm dhe as thelbësor nuk është raportuar në zbatimin e rekomandimeve të misionit Monitorues Reaktiv të Qendrës së Trashëgimisë Botërore/ICOMOS/ICCROM në vitin 2021 dhe ritheksohet kërkesa drejtuar Shqipërisë që t’i zbatojë ato plotësisht”.

“Shqipëria duhet nxitur t’i zbatojë plotësisht këto rekomandime, me vëmendje të veçantë ndaj atyre të theksuara në vendimin e mëparshëm të Komitetit”, thotë UNESCO.

UNESCO thotë në analizën e saj se detajet e projekteve të zhvillimit që mund të kenë ndikim në vlerat universale të Beratit dhe Gjirokastrës nuk janë dorëzuar nga autoritete shqiptare për shqyrtim nga Organet Këshillimore të UNESCOS.

UNESCO i kërkon Shqipërisë që të paraqesë gjithashtu detajet e projekteve në Qendrën e Trashëgimisë Botërore për shqyrtim përpara çdo miratimi ose vendimi të pakthyeshëm. UNESCO i kërkon Shqipërisë të vazhdojë përpjekjet për të kufizuar shfaqjen e aktiviteteve të ndërtimit të paligjshëm në qendrat historike të Gjirokastrës dhe Beratit.

UNESCO në analizën e saj ka vlerësuar ndërkaq progresin e bërë në përmirësimin e gjendjes së ruajtjes dhe mbrojtjes nëpërmjet nismës së Bonusit të Rijetëzimit dhe në përmirësimin e rregulloreve urbanistike të Qendrave Historike të Beratit dhe Gjirokastrës.

Gjirokastra u përfshi në listën e trashëgimisë botërore të UNESCO-s më 15 korrik të vitit 2005 dhe më 8 korrik të vitit 2008 u përfshi si një pasuri e trashëgimisë në seri edhe Berati.

Autoritetet shqiptare të kulturës dhe mjedisit njoftuan dy javë më parë se zhvilluan në selinë qendrore të UNESCO-s në Paris takime me nivelin më të lartë të drejtuesve të trashëgimisë botërore për të dakordësuar një plan pune dhe protokoll teknik bashkëpunimi me UNESCON.

“Dakordësuam një plan pune dhe protokoll shumë të mirë teknik, por edhe politik për të qenë gjithmonë e më afër me njëri-tjetrin, në të gjitha sfidat që na presin”, tha pas takimeve me përfaqësusit e UNESCOS ministri i Kulturës, Ekonomisë dhe Inovacionit Blendi Gonxhja.

Ndërsa ministrja e Mjedisit, Mirela Kumbaro tha se “zhvillimi i qëndrueshëm i turizmit kalon përmes dy pasurive më të mëdha që ka Shqipëria, natyrës dhe trashëgimisë kulturore”. “ Këtë konfirmim ne e morëm këtu në selinë e UNESCO-s në Paris”, tha zonja Kumbaro.

VOA

Zgjedhjet në SHBA/ “Do bëjë gjithçka që mundet për të më ndihmuar”- Donald Trump zgjedh kandidatin e tij për zv.president

Donald Trump ka emëruar senatorin e Ohajos JD Vance si kandidatin e tij për zgjedhjet presidenciale.

Kjo do të thotë se nëse Trump zgjidhet këtë nëntor, zoti Vance do të bëhet zëvendëspresident.

Trump tha se ai e mori vendimin “pas diskutimeve dhe mendimeve të gjata, dhe duke marrë parasysh talentet e jashtëzakonshme të shumë të tjerëve”.

Duke postuar në Truth Social, ai shkroi: “JD i shërbeu me nder vendit tonë në Trupat e Marinës, u diplomua në Universitetin Shtetëror të Ohajos në dy vjet me shumë lavdi dhe është një i diplomuar në shkollën juridike të Yale, ku ai ishte redaktor i Yale Law Journal, dhe president i Shoqatës së Veteranëve të Ligjit Yale.”

Ai vazhdoi: “JD ka pasur një karrierë shumë të suksesshme biznesi në teknologji dhe financa, dhe tani, gjatë fushatës, do të fokusohet fuqishëm te njerëzit për të cilët luftoi shkëlqyeshëm.”

Trump shtoi: “Si nënpresident, JD do të vazhdojë të luftojë për kushtetutën tonë, do të qëndrojë me trupat tona dhe do të bëjë gjithçka që mundet për të më ndihmuar që ta bëj AMERIKËN SË MADHE SËRISH.”

Veterani i marinsave amerikanë dikur e përshkroi veten si “kurrë Trumper”, por që atëherë është bërë një mbështetës i besueshëm, madje ka marrë pjesë në gjykatë në Nju Jork për të mbështetur Trumpin në gjyqin e tij për paratë e heshtura.

Z. Vance është në linjë me mentalitetin populist të Trump dhe ka të ngjarë të jetë i këndshëm për bazën MAGA – ndoshta edhe si një pasardhës i mundshëm një ditë.

Nuk e bind rroga, Rei Manaj refuzon ofertën e majme nga Arabia Saudite

Rei Manaj pritet të nisë fazën përgatitore me klubin e Sivaspor në ditët në vijim. Por e ardhmja e tij vazhdon të mbetet larg klubit turk, që kërkon të përfitojë financiarisht nga shitja e tij pas interesit të shumtë që ka zgjuar lojtari si pasojë e sezonit të shkëlqyer që bëri në vitin e tij të parë në Turqi.

Megjithatë, nga një anë duhet bindur klubi që ka kërkesa jo edhe aq të ulëta ekonomike për të. Nga ana tjetër, edhe vetë lojtari ka pretendime të caktuara për klubin e tij të ardhshëm.

“Sport Digitale” bën të ditur se në ditët e fundit është refuzuar një ofertë e rëndësishme ekonomike nga një klub i Arabisë Saudite. Klubi në fjalë ofronte rreth 6-7 milion euro për të blerë kartonin e futbollistit shqiptar nga Sivaspor. Por negociatat nuk kanë vazhduar për shkak të dëshirës së futbollistit, raportohet se Manaj nuk ka mbetur i kënaqur nga oferta ekonomike që i kanë bërë për rrogën nga klubi saudit, ndaj ka mbyllur bisedimet me të.

Kështu, ai pritet në ditët në vijim në stërvitje me Sivaspor, por me “valixhet gati” nëse vjen oferta e duhur.

Lehtë dhe sigurt! Ja 5 mënyra si të humbi peshën e tepërt trupore

Gjatë muajve të verës, kërkimet më të njohura në internet janë ndoshta se si të humbni shpejt peshën e tepërt. Megjithatë, dieta e rëndë ka efektin e kundërt pasi rifiton shpejt peshën që keni humbur dhe privon trupin tuaj nga lëndët ushqyese të vlefshme.

Si mund të humbim peshë në mënyrë të sigurt dhe ta mbajmë atë?

  1. Kushtojini vëmendje një diete të shëndetshme

Zgjidhni ushqime të pasura me lëndë ushqyese dhe me pak kalori. Frutat, perimet, drithërat dhe proteinat e ligët janë më të mirat. Ekspertët rekomandojnë gjithashtu të hani një shumëllojshmëri nga të gjitha grupet ushqimore dhe të fokusoheni në sasi dhe cilësi, pa e privuar veten nga lëndët ushqyese.

Është gjithashtu një ide e mirë të vendosni objektiva realiste dhe të arritshme për humbje peshe, humbja e ngadaltë dhe e qëndrueshme e peshës prej rreth 0,5-1 kg në javë është e shëndetshme. Mos u dekurajoni nga devijimet e vogla, pasi përparimi i përgjithshëm është më i rëndësishmi.

  1. Planifikoni vaktet tuaja

Ngrënia e vakteve të vogla dhe të rregullta mund të ndihmojë në kontrollin e urisë dhe në parandalimin e ngrënies së tepërt. Mos e anashkaloni mëngjesin dhe hani çdo tre orë. Të bësh këtë do të ndihmojë në stabilizimin e niveleve të energjisë dhe shmangien e ushqimeve me kalori të lartë. Vezët, tërshëra, quinoa, salmoni, arrat dhe gjalpi i farave janë mëngjes të mirë.

Ju gjithashtu mund të regjistroni atë që konsumoni çdo ditë dhe gjatë vakteve.

  1. Ushtrime fizike

Ushtrimi është çelësi i humbjes së peshës. Kombinoni ushtrimet aerobike, të tilla si vrapimi ose çiklizmi, me stërvitjen e forcës. Ushtrimi jo vetëm që djeg kalori, por gjithashtu nxit metabolizmin dhe ndihmon në ruajtjen e peshës në afat të gjatë.

  1. Reduktoni sheqerin dhe karbohidratet e rafinuara

Dieta perëndimore karakterizohet nga një konsum i lartë i ushqimeve të përpunuara, mishit të kuq dhe të përpunuar, sheqerit, yndyrave të ngopura dhe trans, konsumimi i shpeshtë i ushqimeve të shpejta dhe pjatave anësore, si dhe konsumimi i ulët i frutave, perimeve, drithërave dhe arrave.

Në vend të kësaj, ju mund të konsumoni:

– oriz me kokërr të plotë, bukë dhe makarona

– fruta, arra dhe fara në vend të ushqimeve me sheqer të lartë

– çaj bimor dhe ujë në vend të pijeve joalkoolike me shumë sheqer

– smoothie me ujë ose qumësht në vend të lëngut të frutave

Fibrat gjithashtu ofrojnë një ndjenjë të ngopjes dhe ndihmojnë në humbjen e sigurt të peshës.

Pirja e shumë ujit ndihmon në shtypjen e oreksit dhe largimin e toksinave nga trupi, përpiquni të pini të paktën tetë gota ujë në ditë. Hidratimi është thelbësor për funksionimin e duhur të trupit dhe për humbjen e suksesshme të peshës.

  1. Siguroni gjumë adekuat

Shumë studime kanë treguar se gjumi i pamjaftueshëm ose me cilësi të dobët ngadalëson procesin me të cilin trupi konverton kaloritë në energji. Synoni për 7-9 orë gjumë çdo natë. Hulumtimet tregojnë gjithashtu se stresi mund të stimulojë lirimin e hormoneve si adrenalina dhe kortizoli, të cilat mund të ulin oreksin. Megjithatë, ekspozimi i vazhdueshëm ndaj stresit bën që kortizoli të qëndrojë më gjatë në qarkullimin e gjakut, duke rritur oreksin dhe duke ju bërë të hani më shumë.

Që të mos na “vrasë” nesër turizmi i tepërt dhe i paqëndrueshëm!

NGA IRENA BEQIRAJ

Rrjetet sociale janë sot të mbushura me video të plazheve thuajse bosh. Ka video që tregojnë se një familje me 4 vetë mund të kalojë një ditë të këndshme në bregdet me 126 euro, por nuk mungojnë edhe historitë ku një pjatë makarona kushton 18 euro. Gjen aty analizat e gjithologëve që e shohin problemin vetëm tek lakmia e operatorëve për të fituar sa më shumë. Po ashtu të gjithë i keni dëgjuar lajmet e arritjeve të turizmit vitin e kaluar. Të ardhurat nga turizmi ishin të bollshme, rreth 4.2 miliardë euro dhe numri i turistëve 10 milionë. Rrogat po ashtu janë rritur. Në jug, një sanitare paguhet 1000 euro edhe pse produktivitetin e ka 340 euro.

Për të gjithë ato që njohin ekonominë dhe lidhjen e sektorëve brenda saj, fakti që Shqipëria është destinacioni me rritjen më të madhe të numrit të turistëve nuk i jep përgjigje dy pyetjeve thelbësore që përcaktojnë cilësisht këtë zhvillim:

Sa duhet të zhvillohet turizmi që të mos konsiderohet tepër për ekonominë shqiptare edhe a është modeli i turizmit që po ndërtojmë i qëndrueshëm?

Këto pyetje shqetësuan edhe qeverinë e një vendi tjetër të vogël, Irlandës, e cila po ashtu ka vendosur objektiva ambicioze për turizmin 2030. Ajo parashikon që të ardhurat nga turizmi të rriten nga 10 miliardë euro në 15 miliardë euro duke punësuar 350,000 njerëz dhe duke siguruar 2.3 miliardë euro të ardhura për buxhetin e Irlandës. Për të realizuar këto ambicie, Ministria për Turizmin dhe Kulturën ngriti këtë vit Observatorin e Turizmit të Qëndrueshëm, i cili do të angazhohet në matjen dhe monitorimin e ndikimit ekonomik, mjedisor dhe social të turizmit në nivel destinacioni. Mbi këto matje e të dhëna do të bazohen politikat qeveritare edhe vendimmarrjet private duke siguruar një rritje të qëndrueshme dhe elastike të sektorit të turizmit.

E pra, qeveria e Irlandës e ka kuptuar që turizmi të mos shkaktojë dëme mjedisore, ekonomike edhe kulturore për shkak të rritjes së pakontrolluar të sektorit, qasjes së drejtuar vetëm nga fitimi, mungesës së burimeve, ka nevojë për vendimmarrje të informuara, të mbështetura në matje e të dhëna.

Ka ardhur koha që këtë shqetësim ta ketë edhe qeveria shqiptare pasi ekonomikisht turizmi ka filluar të ketë ndikime të dëmshme e të dukshme inflacioniste.

Përtej faktit se shitësit e mallrave dhe shërbimeve turistike priren të përfitojnë nga turistët, duke e ditur se këta janë vizitorë me qëndrim të shkurtër dhe ndoshta nuk do të kthehen më, rritja e çmimeve në pjesën dërrmuese të saj duket se vjen nga fakti se turizmi ka rritur kërkesën për mallra dhe shërbime të caktuara përtej asaj që mund të ofrohet.

Sezonaliteti i turizmit si dhe pagat rreth 2.5 herë më të larta se produktiviteti i shërbimeve që lidhen me turizmin reflektohet tek kostot e larta të fuqisë punëtore.

Po ashtu përdorimi sezonal nën kapacitet i Infrastrukturës turistike “ul kthimin nga investimi” dhe rrit presionin tek çmimet në sezon, sidomos kur fasilitetet turistike janë të vogla, të fragmentizuara dhe nuk përfitojnë dot nga ekonomia e shkallës.

Një shenjë tjetër shqetësuese është se ndërsa në Shqipëri turizmi zgjerohet, në të njëjtën kohë sektori bujqësor i cili duhet të mbështeste këtë zgjerim duke njohur edhe ai rritje, po përjeton pikiatën më të madhe të dekadave të fundit. Kjo tregon se vendi e importon pjesën më të madhe të mallrave dhe produkteve thelbësore. Thënë këtë, zgjerimi i mëtejshëm i turizmit do të ushtrojë presion mbi ofertën, duke bërë qe ndikimet inflacioniste të turizmit të përkeqësohen më tej.

Ky presion inflacionist ul mirëqenien e popullatës edhe rrjedhimisht konsumin e saj. Ndërsa turizmi zgjerohej në vitin 2023, konsumi ishte në nivelet më të ulëta qe pas pandemisë.

Ndërkohë rritja e varësisë ekonomike e vendit nga turizmi, përveçse inkurajon investime të cilat përdoren nën kapacitet, ajo dekurajon edhe një investim tjetër, atë në arsim. Në zonën e OECD-së, mesatarisht 45 për qind e njerëzve të moshës 25-34 vjeç kanë një diplomë kolegji. Në vendet e OECD-së ku sektori i turizmit zë një vend të rëndësishëm, përqindja është shumë më e ulët: 43 për qind për Spanjën, 34 për qind në Portugali, 27 për qind në Itali.

Një element tjetër shqetësues është fakti se një pjesë e madhe e turizmit po sillet rreth burimeve të kufizuara të pasurive të paluajtshme duke ushqyer kështu një shembull te përsosur të modelit ekonomik rentier.

Vetë Kryeministri thotë që “Familjet japin me qira apartamentet e tyre, me skemën e Airbnb për turistët që nuk shkojnë në hotele, sepse 10 milion turistë nuk përputhen me shtretërit që kemi në hoteleri, duke shtuar se ky fond i padeklaruar, i gjithë i paprekur shkon te familjet”.

Qëndrimet e turistëve në shtëpi Airbnb padyshim krijon të ardhura për disa familje por në të njëjtën kohë rrit kostot e jetesës për qytetarët, duke ndikuar në çmimet e pronave si dhe qiratë në vend. Por një efekt tjetër edhe më i padëshirueshëm ekonomik i përdorimit të gjerë të Airbnb është se ky model rentier kontribuon pak ose aspak në krijimin e vendeve të punës në industrinë e mikpritjes.

Të gjitha këto fenomene kanë nevojë të adresohen, duke u mbështetur në matje e të dhëna. Kryeministri mund të vazhdojë të kundërshtojë Ambasadorin Rus në Këshillin e Sigurisë edhe ministret e kabinetit të tij të besojnë që kjo zhvillon turizmin. Gjithologët e ekraneve mund të fajësojnë lakminë e operatorëve turistike për “shkatërrimin e mrekullisë turistike të krijuar nga atletet e bardha të kryeministrit”. Por vetëm “tapat” kanë fatin të pluskojnë në sipërfaqe. Nëse mendohet pak më thellë, realiteti tregon se turizmi ka nevojë urgjente për vendimmarrje publike dhe private të informuara, sepse dëmi që mund t’ju vijë qyteteve nga zhvillimi mbi kapacitetet e mundshme turistike do të kërkojë dekada të rikuperohet.

Brezat nuk na e kanë borxh mendjelehtësinë tonë!