“Rezultatet e reformave do të vijnë. Mjafton t’u jap një shembull shumë të thjeshtë për ta mbyllur. Për herë të parë në historinë e vet, në muajin prill OSHEE–ja ka dalë me fitim (duartrokitje). Çfarë do të thotë kjo? Do të thotë që për herë të parë në historinë e vet OSHEE–ja nuk ka nevojë të kërkojë para nga taksat për të mbuluar gropën që hapet nga vjedhjet”.
Kjo deklaratë është bërë nga kryeministri Edi Rama më 4 maj të vitit 2015 në fushatë elektorale. Para një grupi simpatizantësh ai dha sihariqin se ky ishte rezultati pozitiv i një prej reformave më të debatueshme në vend.
Por a janë këto që thotë kryeministri bilancet reale të OSHEE?
Kontrolli i Lartë i Shtetit ka zbuluar një anë të errët e tyre. OSHEE mund të ketë dalë me fitim siç thotë kryeministri, por ajo i ka KESH–it plot 370 milionë euro borxhe. Dhe ky borxh është i përllogaritur deri më datën 20 shtator 2016.
Nga një inspektim i Kontrollit të Lartë të Shtetit rezulton se OSHEE dhe OST janë larg realizimit të objektivave për të krijuar një sistem të qëndrueshëm energjetik me aftësi likuiduese.
KLSH thotë se OSHEE i detyrohet KESH-it 50.9 miliardë lekë ose 370 milionë euro.
Detyrimi i OSHEE ndaj KESH për blerjen e energjisë elektrike është 50.9 mld lekë (370 mln euro).
Detyrimi OSHEE ndaj KESH për huatë afatgjata është 11.3 mld lekë.
Detyrimi i OSHEE ndaj OST për transmetim energjie, shërbime dhe kredi është 8.2 mld lekë.
Në total, detyrimi total i KESH, OSHEE dhe OST, deri më datën 20 shtator 2016, është 80.6 miliardë lekë.
Qeveria Rama ka kohë që kërkon t’u tregojë shqiptarëve se reforma e saj në energjetikë ishte e suksesshme. Dhe në krye të sukseseve rendit OSHEE, një ndërmarrje që është akuzuar vazhdimisht nga opozita për vjedhje dhe abuzime me tenderat.
Për të reformuar sistemin energjetik, pak muaj pasi erdhi në pushtet, qeveria Rama mori 150 milionë euro borxh nga Banka Botërore.

Sektori i tregtimit të naftës po rezulton ndër më problematikët së fundmi në drejtim të kthimit të kredive. Vetëm në janar, janë dy kredi të mëdha, me vlerë totale 13 milionë euro, duke i detyruar bankat t’i drejtohen gjykatës dhe përmbarimit për të ekzekutuar pasuritë e lëna peng.
Së fundmi, një bankë e nivelit të dytë i ka kërkuar shoqërisë së tregtimit me pakicë A.S. Petroleum sh.p.k. të paguajë detyrimin e kredisë prej 279,452,593.81 lekësh apo rreth 2 milionë euro. Kredia është marrë në janar të vitit 2015. Për këtë titull ekzekutiv është lëshuar nga Gjykata e Rrethit Gjyqësor të Tiranës, vendimi i Urdhrit të Ekzekutimit që në prill të vitit 2016.
Ndërkohë që ka kaluar afati për ekzekutimin në mënyrë vullnetare të titullit ekzekutiv, tashmë përmbarimi po vijon me sekuestron mbi pasuritë e paluajtshme që pala kredimarrëse ka lënë si garanci në hipotekë në momentin e marrjes së kredisë, ku përfshihen disa toka dhe ndërtesa në Borakë në Durrës. Pasi nuk është arritur të caktohet me mirëkuptim një çmim për këto prona, përmbaruesi ka vendosur për caktimin e një eksperti të pasurive të paluajtshme.
Krahas bankës, kompania ka detyrime dhe ndaj të tretëve, si për shembull, kompanisë Fit-Mek-Oil, me këtë të fundit që i është drejtuar gjithashtu përmbarimit për titullin ekzekutiv faturë tatimore.
Për vitin 2015, kompania A.S. Petroleum kishte të ardhura prej rreth 400 mijë eurosh dhe fitim para taksave prej 35 mijë eurosh, sipas bilancit të dorëzuar në QKB.
Ky është rasti i dytë brenda pak ditëve që kompanitë e naftës nuk kthejnë kreditë në banka. Banka Kombëtare Tregtare ka kërkuar në janar 2017 sekuestron e pasurive të luajtshme dhe të paluajtshme të kompanisë Bolunmez Petrol, pasi kjo e fundit nuk i ka kthyer kredinë, ndërkohë që banka ka vënë në ruajtje pronat e hipotekuara, teksa kompania ka ndalur punën dhe i ka braktisur këto prona. Kompania nuk ka kthyer 11 milionë euro kredi dhe kjo e ka detyruar BKT-në që të çojë çështjen në përmbarim dhe të kërkojë ekzekutimin e pronave të shumta që janë vënë në hipotekë. Nga raporti rezulton se të gjitha pronat janë braktisur. Pronat e vëna në hipotekë janë pesë depozita karburanti në Shëngjin, një depozitë uji, një depozitë dekantimi, tubacione nafte, si dhe truall e ndërtesa, të gjitha në Shëngjin.
Tregtimi i naftës është një sektor që ka lëvizje të mëdha, me mbyllje të kompanive apo rritje stratosferike të tyre brenda një periudhe të shkurtër kohore. Aktorët e tregut pohojnë se tregu i naftës ka luhatje shumë të mëdha, duke qenë dhe sektori që ka më shumë falimentime. Çdo vit falimentojnë 2-3 kompani.
Nga ana tjetër, ka shumë sipërmarrje, që hyjnë në treg, ndërkohë që mungon kontrolli dhe informaliteti është shumë i lartë. Mund të ndodhë që një operator të hyjë në treg, të xhirojë deri në 10 milionë dollarë dhe të dalë vitin tjetër, duke shkarkuar kështu një pjesë të xhiros së pafaturuar të një kompanie tjetër, një formë e përdorur rëndom evazioni mëse një dekadë më parë, por që duket se është kthyer sërish në modë. Borxhet e kreditë e ndërsjella apo shitblerjet mes kompanive janë një formë tjetër e shmangies. Mjafton që një sipërmarrje të blejë disa bote me naftë dhe xhiron shuma të larta.
Ky informalitet dhe luhatshmëri e madhe në tregun e naftës tashmë po reflektohet dhe në sistemin bankar, ku shumë kredimarrës po rezultojnë problematikë.

Pas një inspektimi për eficencën në të cilën administrohen zonat e mbrojtura dhe parqet kombëtare, Kontrolli i Lartë i Shtetit ka gjetur një kaos total në administrimin dhe mbrojtjen e tyre. KLSH vëren se këto zona janë shfrytëzuar pa kriter për aktivitete minerale dhe ndërtim HEC-esh në kundërshtim me ligjet në fuqi. “Ndërtimi i HEC-eve në kundërshtim me legjislacionin dhe Konventën për Ruajtjen e Jetës së Egër europiane dhe Habitateve Natyrore (Konventa e Bernës), por edhe ligjet shqiptare për mbrojtjen e specieve të Listës së Kuqe”, sqaron KLSH në raportin përmbledhës pas inspektimit. KLSH vëren se nuk ka standarde dhe kritere mbi përcaktimin e sipërfaqes së parkut natyror në hektarë që duhet të mbulojë një punonjës i ADZM si roje mjedisore, punonjës i menaxhimit dhe punonjës i monitorimit në vartësi të llojit të parkut natyror kombëtar, faunës dhe florës në përbërje të saj, terrenit, shtrirjes së tij, etj.
Gjetjet e KLSH tregojnë se stafi që menaxhon këto zona ka mangësi në formimin profesional dhe detyrat e tyre nuk janë të mirëpërcaktuara. Gjithashtu janë të pakta botimet njohëse e prezantuese të peizazheve apo për parqet kombëtare, të faunës e florës së rrallë, shoqërimet e rralla, bimët endemike, nuk njihen sa duhen monumentet e natyrës, pyjet e kullotat, etj., mungojnë si fletëpalosje, albume, guida turistike, monografi, libra të vegjël etj.
Administrata e menaxhimit të parqeve kombëtare e ZM, nuk mund të bëjë një numërim real dhe të plotë të vizitorëve dhe mundësia e vendosjes së tarifave dhe krijimit të të ardhurave nga vizitorët që vizitojnë parqet kombëtare është e vështirë dhe deri më tani nuk ka gjetur zgjidhje. Subjektet private që ushtrojnë dhe kanë ushtruar aktivitet në parqet natyrore kombëtare nuk derdhin të ardhura në administratat zonale apo në qendër, megjithëse janë përdoruesit dhe përfituesit më të mëdhenj të kësaj pasurie natyrore të trashëguar.
Për parqet natyrore kombëtare nuk janë kryer studime për vendosjen e standardeve mbi realizimin financiarisht të mirëfunksionimit të sistemit të menaxhimit të parqeve natyrore kombëtare në tërësi dhe sipas llojit të tyre. Për parqet natyrore kombëtare nuk janë kryer studime mbi koston reale në total (vlera në para) për mirëmenaxhimin e sistemit të tyre dhe nuk janë kryer studime dhe vendosur tregues mbi matjen e arritjes së objektivave të sistemit të menaxhimit të tyre në mbrojtje të biodiversitetit, habitateve, popullatave të specieve të florës e faunës së egër dhe ekosistemeve natyrore si trashëgimi natyrore që i përket brezave. Ende nuk ka një përcaktim të saktë të kufijve kadastralë dhe të pronësisë shtetërore të parqeve natyrore kombëtare.

Inflacioni në janar arriti nivelin më të lartë të kohëve të fundit me rreth 2.8% nga 1.5% që ishte në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
Ky nivel kaq i lartë i dedikohet kryesisht rritjes së çmimeve që erdhi për shkak të motit tepër të ftohtë që bëri gjatë muajit janar, ku vendi u përfshi i gjithi nga reshjet e dëborës. Ndikim pati edhe rritja e çmimit të gazit për shkak të vendosjes së akcizës 8 lekë për litër.
Instituti i Statistikave bëri të ditur se rritja vjetore e çmimeve në muajin janar është ndikuar kryesisht nga grupi “Ushqime dhe pije joalkoolike” me + 2,33 pikë përqindje. Çmimet e grupit “Transporti” kanë kontribuar me +1,17 pikë përqindje.
Çmimet e grupit “Mallra dhe shërbime të ndryshme” kanë kontribuar me +0,15 pikë përqindje.
Çmimet e grupeve “Qira, ujë, lëndë djegëse dhe energji” dhe “Argëtim e kulturë” kanë kontribuar secili me nga + 0,08 pikë përqindje. Çmimet e grupit “Pije alkoolike dhe duhan” kanë kontribuar me +0,04 pikë përqindje.
Çmimet e grupeve “Veshje dhe këpucë” dhe “Shërbimi arsimor” kanë kontribuar secili me nga +0,02 pikë përqindje. Çmimet e grupeve “Komunikimi” dhe “Shëndeti” kanë kontribuar secili me nga + 0,01 pikë përqindje.
Ndryshimet vjetore të grupeve kryesore: Krahasuar me muajin janar 2016, rritja më e madhe e çmimeve vërehet në grupin “Ushqime dhe pije joalkoolike” me 5,8%, pasuar nga grupet “Mallra dhe shërbime të ndryshme” me 3,2%, “Argëtim e kulturë” me 3,1%, “Transport” me 2,8%, “Pije alkoolike dhe duhan” me 0,9%, etj. Brenda grupit të ushqimeve, çmimet e nëngrupit “zarzavate përfshirë patatet” u rritën me 24,8%, pasuar nga nëngrupet “fruta” me 8,8%, “sheqer, reçelna e ëmbëlsira” me 6,6%, “qumësht, djath e vezë” me 4,9%, etj. Nga ana tjetër, çmimet e nëngrupit “vajra dhe yndyra” u ulën me 1,8%, pasuar nga nëngrupi “mish” me 0,5%.
Ndryshimi mujor i indeksit është + 1,5%. Krahasuar me muajin dhjetor 2016, rritja më e madhe mujore e çmimeve vërehet në grupin “Ushqime dhe pije joalkoolike” me 3,7 %. Ulja më e madhe mujore e çmimeve vërehet në grupin “Veshje dhe këpucë” me -1,0%.

Nënkryetari i Dhomës së Tregtisë dhe Industrisë, Arben Shkodra thotë se problemi për sipërmarrjen nuk është taksa prej 15%, por taksat e fshehura që ndonjëherë e kalojnë këtë shifër. I ftuar në emisionin “Ekopolitikë” në “RTV Ora News”, Shkodra tha se shteti duhet ta diskutojë këtë çështje. I pyetur se, a duhet rritur paga minimale, Shkodra tha: “Si përfaqësues i biznesit, natyrshëm që një punëmarrës i lumtur dhe i qetë prodhon më shumë se një punëmarrës që është i palumtur. Të rritet, por në mënyrë të qëndrueshme dhe të kontrolluar. Nga ana tjetër duhet të ketë edhe lehtësira për sa i përket biznesit. Nuk kemi probleme me taksat, kemi probleme me procedurat. Nëse ka një problem të madh sot, nuk mund të quajmë taksën 15%. Problemi më i madh janë taksat dhe tarifat e fshehura në procedurat. Procedurat e shtetit ndaj sipërmarrjes. Ke procedura doganore, fitosanitare, tek AKU-ja, ke tarifa dhe taksa nga më të ndryshme. Në fund të ditës diskutojmë taksën 15%, por nga ana tjetër kemi tarifa të padukshme. Nuk spekuloj me shifra”. “Në fund, ato mblidhen në fund të bilancit. Ato procedura nganjëherë janë 1 euro, por nganjëherë shumë euro. Dikur u tentua të kishim një inventar të matur të procedurave të shtetit ndaj sipërmarrjes. Mendoj që duhet t’i rihyjmë kësaj teme”, tha Shkodra.