12.5 C
Tirana
E hënë, 12 Maj, 2025

Raporti: Bashkitë dështojnë me mbetjet, kostot janë rritur, shëndeti i popullatës në rrezik

Për të tretin vit radhazi, mbetjeve në qytetin e Vlorës iu vihet flaka në mes të sezonit turistik, duke prishur jo vetëm imazhin e një qyteti turistik por mbi të gjitha duke rrezikuar jetën e popullatës në këtë rajon.

Problemi i mbetjeve, pavarësisht qindra milionë eurove të shpenzuara për inceneratorët apo projekte e fushata të ndarjes në burim, mbetet i pazgjidhur.

Një raport i Kontrollit të Lartë të Shtetit me objekt “Respektimi i standardeve në menaxhimin e mbetjeve urbane, sfidë e qëndrueshme në zvogëlimin e ndotjes së mjedisit dhe mbrojtjen e shëndetit të popullsisë” del në konkluzionin se bashkitë nuk kanë arritur të përmirësojnë, situatën pavarësisht se kostot e tyre janë rritur në këtë drejtim.

Katër janë bashkitë që janë marrë në analizë: Durrës, Vlora, Shkodra dhe Korça ku më problematike situata shfaqet në dy të parat.

Sipas raportit, Bashkia e Durrësit, gjatë menaxhimit të mbetjeve urbane, nuk garanton qëndrueshmëri financiare të këtij procesi, pasi të ardhurat e krijuara për këtë qëllim nuk arrijnë të mbulojnë shpenzimet.

“Kjo situatë vjen si rrjedhojë e faktit se, Bashkia e Durrësit nuk ka arritur të mbledhë të gjitha të ardhurat e planifikuara nga tarifa e pastrimit. Megjithatë edhe nëse do të arrihej mbledhja e tyre në nivelin 100%, përsëri nuk do të mund të mbuloheshin shpenzimet totale për menaxhimin e mbetjeve urbane në këtë bashki.

Arsyeja kryesore e mosmbulimit të shpenzimeve është ndryshimi i vend-depozitimit të tyre në landifillin e Sharrës. Kjo gjë ka rritur ndjeshëm peshën që zë menaxhimi i mbetjeve në buxhetin total të bashkisë. Rreth 1/3 ose rreth 30 % e buxhetit të Bashkisë së Durrësit shkon për menaxhimin e mbetjeve urbane, ndërkohë që referuar Kombeve të Bashkuara ky tregues duhet të jetë në nivelet 3-15 %” thuhet në raport.

Lidhur me Bashkinë e Vlorës, raporti sjell në vëmendje pasojat shëndetësore të dështimit në menaxhimin e mbetjeve.

“Menaxhimi i mbetjeve urbane në Bashkinë e Vlorës paraqet problematika të tjera edhe më të rënda. Në këtë bashki, mbetjet urbane depozitohen në një fushë të depozitimi, e cila nuk respekton asnjë kriter mjedisor.

Mbetjet urbane digjen në mjedis të hapur duke shkaktuar problematika të rëndësishme në shëndet dhe mjedis,që vijnë nga çlirimi i dioksinave dhe furaneve në mjedis.

Ekspozimi ndaj dioksinave, furaneve etj., shkakton lloje të ndryshme të kancerit, probleme të mëlçisë, dëmtime të sistemit imunitar, sistemit endokrin dhe funksioneve riprodhuese, si dhe efekte negative në zhvillimin e sistemit nervor” thuhet në raportin e KLSH.

Raporti vlerëson se një situatë e tillë me mbetjet në Vlorë ka sjellë edhe pasoja ekonomike duke ndikuar në zhvlerësimin e pronave në afërsi të fushës së vend-depozitimit të mbetjeve urbane në qytetin e Vlorës.

KLSH vlerëson se edhe sa i takon përllogaritjes së tarifës së pastrimit  bashkitë subjekt auditimi, nuk marrin në konsideratë madhësinë e familjes dhe sipërfaqen në të cilën familja jeton. Edhe për tarifat e vendosura për biznesin, ato nuk marrin në konsideratë sipërfaqen në të cilin biznesi ushtron aktivitetin e tij.

Marrja në konsideratë e madhësisë së familjes, si dhe sipërfaqes së banimit dhe ushtrimit të aktivitetit (në rastin e bizneseve) do ta bënte më të drejtë tarifën që çdo abonent do të duhet të paguajë.

“Sa i përket zbatimit të politikave dhe kuadrit ligjor në fuqi, bashkitë Durrës, Shkodër, Vlorë e Korçë nuk kanë zbatuar detyrimet ligjore lidhur me procesin e Vlerësimit Strategjik Mjedisor duke qenë se nuk i kanë shoqëruar Planet Vendore të Menaxhimit të Mbetjeve Urbane me VSM.

Gjithashtu, ato nuk kanë raportuar periodikisht në Këshillat e Qarqeve mbi zbatimin e planeve vendore, nuk kanë arritur objektivat mbi grumbullimin e diferencuar të mbetjeve bio për qëllime kompostimi si dhe riciklimin e letrës, kartonit, qelqit dhe plastikës.

Për të gjitha çështjet e mësipërme, janë dhënë rekomandime në drejtim të përmirësimit të shkaqeve që çojnë në këto mangësi me qëllim eliminimin dhe zbutjen e ndikimeve negative që këto problematika kanë në ekonomi, mjedis dhe shëndetin e popullatës” vlerëson KLSH./N.Maho/Monitor.al

EMRI/ I kërkuar nga SPAK, kush është 39-vjeçari që u ekstradua nga Zvicra! Akuzohet si pjesëtar i një grupi kriminal që falsifikonte dokumente

Në Shqipëri është ekstraduar sot Xhelal Krasniqi, 39 vjeç, i cili akuzohet si pjesëtar i një grupi kriminal që falsifikonte dokumente.

Ai ishte në kërkim ndërkombëtar, pasi Gjykata e Posaçme e Shkallës së Parë për Korrupsionin dhe Krimin e Organizuar Tiranë, i ka caktuar masën e sigurisë “Arrest në burg”, për veprën penale “Falsifikimi  i letërnjoftimeve, pasaportave ose vizave”, kryer në bashkëpunim në formën e grupit të strukturuar kriminal, “Grupi kriminal” dhe “Kryerja e veprave penale nga grupi kriminal”.

Krasniqi, në bashkëpunim me shtetas të tjerë, në kuadër të grupit kriminal, kanë prodhuar dokumente identifikimi të falsifikuara, kryesisht për shtete të BE-së, për shtetas që synonin të udhëtonin drejt Mbretërisë së Bashkuar, Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Kanadasë dhe vendeve të BE-së.

SPAK-ut i shtohen edhe dy prokurorë, kush janë dy emrat që u miratuan nga KLP

Anita Jella dhe Bledar Maksuti do të jenë dy prokurorët e rinj që do t’i shtohen Prokurorisë së Posaçme. Të tetë anëtarët e Këshillit të Lartë të Prokurorisë që ishin të pranishëm në mbledhjen e sotme, votuan pro emërimit të Jellës dhe Maksutit.

 

Dy prokurorët e rinj do të ushtrojnë detyrën për një mandat 9 vjeçar pa të drejtë riemërimi.

Përzgjedhja e Jellës dhe Maksutit vjen pas verifikimit që Komision i Posaçëm për verifikimin e figurës ka bërë dhe ka dorëzuar në raportin final pranë KLP.

Ky komision që përbëhet nga 2 prokurorë të SPAK, një gjyqtar i GJKKO, një punonjës financiar i SPAK dhe një agjent i BKH ka vlerësuar se Jella dhe Maksuti i plotësojnë kushtet për të ushtruar detyrën si prokuror pranë SPAK.

Ata kanë kaluar me sukses kontrollin për pasurinë dhe pastërtinë e figurës dhe nuk rëndon ndonjë pengesë ligjore për të penguar ngritjen e tyre në detyrë.

“Tip Don Zhuani që nuk shquhej për moral e vlerë”- Dëshmia e rrallë e nipit të Sabiha Kasimatit: Halla ime e kishte pasur shok klase Enver Hoxhën shpesh i tregonte babait për…

Diktatori Enver Hoxha, pushkatoi Sabiha Kasimatin për hakmarrje personale . I nipi, Viktor Kasimati, tregon për shkaqet e vërteta të pushkatimit të hallës së tij, Sabiha Kasimatit. Të vetmes grua mes 21 burrave, që u groposën në fshatin Mënik pranë Urës së Beshirit, për mos të lënë pas asnjë gjurmë, veçse shkaqe që vitet do t’i shpjegonin në heshtje. Teksa i kthehet kujtimeve të shumë viteve më parë, ai kujton se halla e tij, shoqe klase e Enver Hoxhës, e konsideronte atë si “Don Zhuan” dhe e kishte akuzuar hapur për vrasjen e intelektualëve.

Plot 73 vjet më parë, në fshatin Mënik, pranë urës së Beshirit, kishte tre ditë e net që punohej për të hapur një gropë të madhe. Fshatarët e zonës nuk kuptonin asgjë, se ç’ishte kjo ardhje e beftë e ‘shtetit’, pranë shtëpive të tyre. Duhet të kalonin ato tri ditë e të mbërrinte nata e fundit, që të dëgjohej klithma e një gruaje, që do të ngacmonte kureshtjen e të gjithë banorëve përreth. Ishte Sabiha Kasimati, intelektualja që u pushkatua bashkë me 21 burra të , të akuzuar pas plasjes së bombës në Ambasadën Sovjetike, në shkurt të vitit 1951.

Se si kishin rrjedhur ngjarjet, familjarët e viktimave mund ta mësojnë vetëm pas vitit ’92. Ishte atëherë që patën mundësi të komunikojnë me fshatarë të zonës. Ishte atëherë që mësuan edhe për përpëlitjet e së vetmes grua, në atë grup burrash. Plumbi i parë, Sabihanë nuk e kishte prekur dhe vdekja e saj ishte vonuar, ndryshe nga shokët e saj. Por këtë herë të dytë, nuk do të kishte më plumb. Vuajtje e tortura të njëpasnjëshme, do t’i kalonte, deri sa të jepte shpirt. Të gjitha këto sot i tregon nipi i saj, djali i vëllait, Viktor Kasimati.

Kur hallën e pushkatuan, Viktori ishte 16 vjeç, pra në gjendje të kujtojë se ‘ndodhte ato kohë në shtëpinë e tij dhe se si ishte situata, kur erdhën  lajmëruan…! Por cilat ishin qenë arsyet e vërteta të këtij dënimi makabër? A bindej kush se “shashka” që kishte thyer vetëm disa xhama të Ambasadës Sovjetike në Tiranë, pa shkaktuar as edhe një të plagosur, kishte qenë arsyeja e vërtetë?! Jo! Kjo ngjarje kishte qenë vetëm justifikimi, që sipas Viktor Kasimatit, i shërbeu Enver Hoxhës, për të ekzekutuar njerëzit që gjithnjë e më shumë po kundërshtonin regjimin e tij komunist…!

Z. Viktor, Sabiha Kasimati ka qenë halla juaj, ndërkaq edhe një prej 22 personave që u pushkatuan më ’51-shin, pas bombës në Ambasadën Sovjetike në Tiranë. A kujtoni diçka prej asaj kohe?

Unë kam qenë 16 vjeç kur Sabihaja është pushkatuar. Ka qenë një vajzë e shkolluar, përherë e angazhuar në aktivitetet e kohës. Kjo e bënte atë energjike, por kishte edhe natyrë tepër të prerë, nga sa kujtoj unë. Nga një situatë me time më, kur diçka bisedonim, kujtoj që unë disi e kundërshtoja. Halla u gjend aty dhe më sheh menjëherë me sy të vrenjtur, duke thënë: “Si i kthen fjalën mamasë”?! Mbaj mend që krijohej gjithnjë një farë ndrojtjeje nga ajo, pikërisht për shkak të kësaj natyre të rëndë gati-gati burrërore.

Jetonte me ju, meqë nuk ishte e martuar?

Jo, vërtet nuk u martua kurrë, por jetonte vetëm. Për shkak të hyrje-daljeve që kishte me studiues e intelektualë të tjerë në vend që e vizitonin gjithnjë, ajo kishte nevojë për hapësirën e saj.

Ku ishte shkolluar që ishte përfshirë në një rreth të tillë?

Sabihaja ka lindur në Edrene të Turqisë dhe kur u kthye u vendos te i vëllai në Korçë dhe në ’27-, nisi studimet në Liceun Francez të këtij qyteti, duke qenë e vetmja vajzë deri në atë kohë. Edhe pas Liceut, ndryshe nga shoqet e saj, ajo ishte e vendosur të vazhdonte studimet e larta, që në atë kohë kryheshin vetëm jashtë shtetit. Kështu, arriti ta realizojë atë ëndërr të sajën dhe kreu studimet e larta, në Fakultetin e Shkencave të Natyrës, (Dega Biologji), në Torino.

Kur nisi të ishte më e angazhuar, u largua të jetonte vetëm, apo jo, sepse ka jetuar edhe me ju…?

Në vitet e para të pasluftës, kur unë isha ende fëmijë, dëgjoja nga familjarët që hallës, i ishte ofruar një vend pune në Amerikë, nga miqtë e saj, me të cilët kishte studiuar në Torino. E dëgjoja kur bisedonte me babanë dhe i tregonte që kishte refuzuar, sepse donte të rrinte në vendin e saj, pra u kthye në Shqipëri dhe u emërua në Institutin e Shkencave, që ishte institucioni më i lartë shkencor i atyre viteve, me drejtor Selaudin Toton dhe ku bashkëpunoi me disa nga emrat më të njohur të shkencës së atyre viteve, si Suad Asllani, profesor Zuber, (një polak që jetonte dhe punonte në Shqipëri, etj.). Në këtë kohë u largua nga banesa ku jetonte me ne dhe u shpërngul në një apartament më vete, për të qenë më e lirë për të punuar.

Nga të qenit pjesë e një shtrese të lart intelektuale, Sabihaja u vu shumë shpejt në shënjestër të krerëve…?

Së pari, pas lufte u duk se gjërat po shkonin mirë, por në fillim të viteve 1947-’48-të, lufta e klasave në vend, nisi të ashpërsohej. Ky ishte një qëndrim me të cilin Sabihaja nuk u pajtua kurrë. Gjërat u rënduan më tepër, kur filloi të dënohej dhe të goditej elita e intelektualëve, një pjesë e të cilëve ishin shokët e saj. Sidomos pushkatimi i Selaudin Totos, krijoi tek ajo një zhgënjim të madh dhe e bëri të krijonte një bindje tërësisht kundër regjimit komunist.

Shpesh vinte dhe bisedonte me babanë, duke u shprehur se të gjitha këto që po bëheshin ishin të padrejta dhe se shteti nuk mund të ndërtohej mbi vrasje dhe dhunë. “Kurrë nuk i kam besuar doktrinës komuniste, shprehej ajo, por tashmë po bindem se nuk isha gabuar”. Kishte një guxim të jashtëzakonshëm dhe i thoshte hapur mendimet. Për më tepër ajo, njihej nga afër me Enver Hoxhën.

Si kishte qenë njohja e saj me Enver Hoxhën?

Sabihaja ishte femra e parë që studioi në Liceun e Korçës, po aty është njohur edhe me Enverin, e ka pasur në klasë. Për rrjedhojë, njihte edhe kapacitetin e tij intelektual dhe shumë nga veset e rinisë së tij të hershme. Kjo më ka bërë gjithmonë të besoj, që Enver Hoxha personalisht kishte një arsye më tepër, për të kërkuar eliminimin e saj.

Vetëm kjo nuk mund të jetë arsye…?! Ç’ngjarje të tjera fshiheshin pas këtij eliminimi, që ju jeni i bindur se kanë qenë me urdhër të Enver Hoxhës?

Sabihaja ishte natyrë rebele. Edhe tim atë e kam dëgjuar t’i thoshte shpesh, të kishte kujdes kur fliste, sepse me ata nuk i dihej asnjëherë. Por ajo ashtu ishte gatuar, e kishte të pamundur të rrinte e heshtur, e madje e fajësonte hapur ish-shokun e klasës, për krimet që po kryheshin në vend. Kështu, diktatori mund të gjente shkak për eliminimin e saj, e pse jo edhe ta përfshinte në veprimtari terroriste, ashtu siç veproi.

Të mbushje dosje në atë kohë, rezulton që nuk paska qenë edhe aq e vështirë, e sidomos për t’i nxirë ato ishte tepër e thjeshtë. Fare mirë në dosjen e saj mund të jetë shënuar edhe fakti se shoqëroi një gazetar laburist anglez, që kishte ardhur për të vizituar vendin tonë, duke qenë se Sabihaja njihte disa gjuhë perëndimore. Por më vonë, askush nuk i pengonte organet tona të Inteligjencës, (Sigurimi i Shtetit), që ta interpretonin këtë fakt, si “veprimtari agjenturore”.

A ju kishte rënë rasti, ta dëgjonit vetë në rebelimet e saj, ndaj Enver Hoxhës?

Në praninë time, halla rezervohej në bisedat rreth tij, megjithatë kisha dëgjuar ndërsa i thoshte babait se; “Udhëheqësi nuk ishte ai që shfaqej”. “Nuk ishte dhe aq tipi i luftëtarit, se sa tipi i Don Zhuanit, që nuk shquhej për ndonjë moral me vlera”. E kishte njohur drejtuesin e vendit, gjatë viteve të tij të rinisë, atëherë kur ishte edhe më e lehtë për të gabuar dhe, me sa duket, rinia e Enverit kishte gjëra që duheshin fshehur. Kishte treguar sjellje amorale gjatë viteve të liceut, pra kishte bërë një figurë jo të mirë edhe në qytet. Ishte kjo pjesë tjetër e medaljes, për të cilën halla fliste shpesh, deri sa më pas nisi të flasë hapur, duke e akuzuar si përgjegjës kryesor për dënimet që nisën të bëheshin.

Pra, Enver Hoxha e dënoi për shkak të qëndrimeve të saj të kundërta, apo sepse diçka fshihej në të shkuarën që mund të dilte në sipërfaqe?

Mendoj që ndërthuren të dyja, por sigurisht që edhe qëndrimet e saj të vazhdueshme kundër regjimit dhe atij personalisht, ishin vendimtare.

Dini ndonjë situatë konkrete të këtyre reagimeve kundër?

Për shkak të takimeve të rastësishme në rrugë mes hallës dhe Enverit, ata flisnin e bisedonin shpesh dhe në asnjë rast halla nuk kursehej të thoshte fjalën e saj, ashtu siç e mendonte. Aq sa njëherë ai i pati thënë: “Po ti vetëm imperialistët francezë lexon, merr lexo Marksin”. Të gjitha këto akumulime që kishte bërë në gjithë këto vite, e bënin Enverin të arrinte deri te akuza se Sabihaja, kishte organizuar këtë grup intelektualësh dhe bashkë me imperialistët, do të çonin në Luftën e Tretë Botërore.

Imagjinoni se deri ku kanë arritur…! Por ai nuk u hakmor vetëm ndaj saj, të pushkatuarit ishin 22 vetë! Nuk mund ta vriste të vetme, pa pasur një akuzë publike. Prandaj u gjet varianti i bombës në Ambasadën Sovjetike në Tiranë. Ky ishte rasti më i mirë për t’i eliminuar, sepse edhe të tjerët, pavarësisht se ishin të gjithë intelektualë, reagonin po njësoj si Sabihaja, pra të gjithë janë dënuar, vetëm pse nuk kanë pranuar t’i nënshtrohen regjimit.

Si dhe kush ju ka njoftuar kur e pushkatuan?

Natën pas shpërthimit që ndodhi në Ambasadën Sovjetike, ku ishin thyer disa xhama, në apartamentin e saj kishte qenë e ftuar një mikeshë. Pikërisht atë mesnatë, Sabihanë e kishin arrestuar. Të nesërmen në mëngjes, shoqja e saj trokiti në shtëpinë tonë. Doli babai e pas tij edhe unë. “Mbrëmë kam qenë tek Sabihaja dhe atë e arrestuan”, tha ajo. Askush më pas nuk mori vesh, motivet e arrestimit. I kishin hedhur prangat dhe e kishin marrë në Degën e Brendshme, pa asnjë sqarim. Ne të familjes menduam së pari se e gjithë kjo kishte qenë një ngatërresë, që mund të sqarohej, por nuk ndodhi kështu.

Po atë ditë u arrestuan edhe 300 persona të tjerë për verifikime dhe ne menduam se halla mund të kishte qenë në këtë grup. Por sa më shumë shtohej koha, aq më shumë nisëm të besonim, se diçka kishte ndodhur. Ime gjyshe, pas gjithë kohës së përpjekjeve që bëmë për të marrë vesh ndonjë lajm, shkoi të takohej me Omer Nishanin, me të cilin njihej personalisht. Përgjigjja e Omerit kishte qene e prerë: “Nuk kam ç’të bëj. Ajo fliste shumë për komandantin”.

Kaq mjaftoi për të kuptuar. Pra ka qenë gjithçka personale?

Domosdo, zemërimi i Enver Hoxhës, nuk kishte mbajtur më. Për më tepër, ai nuk mund të lejonte që një femër, ish-shoqja e tij e klasës, të fliste për të, të tregonte hapur gjithçka që dinte dhe të dilte kundër tij, duke e akuzuar poshtë e lart, për gabime e faje, të vjetra e të reja. Me këtë ndëshkim ai do të tregonte që ishte i fuqishëm dhe nuk duhej të dilnim kundër tij. Dua të shtoj, që për më tepër, nuk mund të jetë aspak i rastësishëm fakti, që pjesën më të madhe të atyre që u pushkatuan natën e 26 shkurtit të vitit 1951, Enver Hoxha i njihte personalisht.

Si e morët vesh të vërtetën?

Në përpjekjet tona të vazhdueshme, të xhaxhait kryesisht, për të marrë vesh diçka. Mësuam pas disa kohësh nga disa miq të afërm që kishim, se çfarë kishte ngjarë: Sabihanë e kishin pushkatuar së bashku me 21 persona të tjerë. Gjithçka kishte marrë fund brenda 2-3 ditëve. Sigurisht kohë e shkurtër për të pyetur dhe për të çuar drejt vdekjes 22 persona, megjithatë, kishte marrë fund. Asnjë sqarim nuk u dha për këtë ngjarje. Ishte zhvilluar një gjyq në mungesë dhe morëm vesh vite më vonë, falë dekretit firmosur nga Omer Nishni, po ato ditë, ku lejohej të kryhej gjyqi në mungesë, për personat që akuzoheshin për veprimtari terroriste…

Pas vitit ’90, di që keni mësuar më  shumë rreth ngjarjes…?

Po, u krijua një komision nga viti ’92, i cili mblodhi të afërmit e të pushkatuarve dhe ishin ata që kërkuan në zonën ku ishte bërë pushkatimi. Nga fshatarët e zonës, morëm vesh se qysh tre ditë përpara se t’i ekzekutonin, në fshatin Menik, në afërsi të Urës së Beshirit, ishte hapur një gropë e thellë. Aty i kishin hedhur, i kishin lidhur me tela me gjemba dhe i kishin vrarë njëri pas tjetrit.

Sabihanë nuk e kishte kapur plumbi për fat të keq dhe e kishin torturuar, deri sa kishte dhënë shpirt. Fshatarët tregonin se kishin dëgjuar klithma gjatë natës, një zë gruaje që ulërinte “Çfarë i kam bërë perëndisë”?! Kohë më pas, kishte kaluar andej një traktorist që nuk ishte në dijeni të ngjarjes dhe duke punuar, kishte nxjerrë trupin e saj në sipërfaqe, meqenëse ajo ishte hedhur më vonë se të tjerët, përderisa kishte vdekur e fundit. Memorie.al

“Paraja shkon tek halli”, qeveritë Rama shpenzojnë më shumë për burgjet sesa për arsimin

“Gjuha shkon ku dhemb dhëmbi”, thotë një shprehje e urtë popullore, që në situatën kur një pjesë jo e vogël e qeveritarëve dhe punonjësve të administratës janë në burg apo në procese hetimore në SPAK, është më e saktë të thuhet “paraja shkon tek halli”.

Qeveritë Rama janë kritikuar në vijimësi për nivelin e ulët të të ardhurave publike të dedikuara për shpenzime në fushën e arsimit, si dhe për bjerrjen e cilësisë në sistemin arsimor publik. Dhe shifrat e vërtetojnë këtë. Shpenzimet publike për një nxënës në ditë në vitin 2023 kanë qene 2.3 euro në ditë.

Nga ana tjetër, qeveritë Rama duket se nuk kursehen për sistemin e burgjeve dhe të burgosurit. Për një të burgosur në ditë në vitin 2023 janë shpenzuar afërsisht 13 herë më tepër sesa për një nxënës (përllogaritjet janë bërë nga INA Media).

Dhe të mos harrojmë që për arsimin qytetarëve shqiptarë u merren edhe taksa lokale të dedikuara prej më shumë se një dekadë, pavarësisht se një taksë e tillë u shpall e përkohshme.

Me perspektivën e rritjes së popullatës së burgut me qeveritarë shqiptarë, qartazi prioriteti për qeverinë Rama nuk do jene shkollat dhe arsimi, ku qeveritarët nuk kthehen më, por stacioni i tyre i radhës, burgu. Prandaj edhe Ahmetajt i bëjmë thirrje të kthehet. Mos të ketë frikë se nuk e çojmë në shkollë./INA Media/

Nën Ramën Shqipëria ka dështuar, opozita e thyer, në mbrojtje të Berishës dhe Metës!

NGA FRON NAHZI/ WASHINGTON

Në terma për frymë, Shqipëria ka marrë më shumë asistencë ndërkombëtare për të luftuar korrupsionin, për të zhvilluar shoqërinë civile dhe median e pavarur dhe për të forcuar qeverisjen e mirë se çdo vend tjetër në Evropën Qendrore dhe Lindore. Megjithatë, rezultatet në të tre sektorët janë tepër të dobëta.

Në pamje të parë, Shqipëria duket sikur po zhvillohet me shpejtësi, me investime të mëdha në ndërtim, infrastrukturë dhe turizëm. Megjithatë, po të shikoni pak më thellë, do të gjen shumë karakteristika të një shteti autoritar.

Shqipëria vuan nga kapja e shtetit, shoqëria e dobët civile, media e politizuar, një gjyqësor i brishtë dhe një opozitë e thyer më shumë e përkushtuar për të mbrojtur liderët e saj – Sali Berisha dhe Ilir Meta – nga ndjekja penale sesa të ofrojë një alternativë serioze për socialistët në pushtet.

Kryeministri Edi Rama, i njohur për dashurinë e tij ndaj qendrës së vëmendjes dhe stilin e tij të veshjes që ndërthur Matrix-in dhe Muammar Gaddafi-n, zotëron pushtetin absolut.

Kryeministër që nga viti 2013, Rama pritet gjerësisht të fitojë mandatin e katërt radhazi në vitin 2025.

Marrëveshja e tij këtë vit me Italinë, sipas së cilës Shqipëria do të presë një qendër mbajtëse për emigrantët dhe refugjatët që mbërrijnë në Itali, si dhe entuziazmi i tij për bashkëpunimin rajonal, kanë bërë që ai të fitojë admirues në qarqet ndërkombëtare.

Por ndërsa ai mund të duartrokitet nga komuniteti ndërkombëtar, Rama nuk pëlqehet shumë nga njerëzit e tij – 49 për qind sipas një sondazhi në 2023.

Gjendja e keqe ekonomike dhe mungesa e qeverisjes demokratike kanë bërë që shumë të rinj shqiptarë të votojnë me këmbët e tyre: 700,000 janë larguar në Evropën Perëndimore që nga viti 2008, sipas të dhënave të Eurostat.

Ata kërkojnë punë, stabilitet dhe një të ardhme më të mirë, të shtyrë nga mungesa e mundësive dhe një klimë mbytëse politike.

Banka Botërore raporton se 27 për qind e të rinjve shqiptarë janë të papunë dhe 25 për qind nuk janë as në arsim, as punësim, as trajnim.

Ndërkohë që Banka Botërore ka kërkuar rritjen e investimeve në kapitalin njerëzor, Rama ka prioritizuar projektet afatshkurtra dhe me ndikim të lartë në kryeqytet, Tiranë. Këto projekte janë të dukshme për të gjithë dhe financiarisht fitimprurëse për disa, por nuk i sjellin dobi popullatës apo shoqërisë shqiptare në tërësi.

Në një raport të korrikut mbi klimën e investimeve në Shqipëri, Departamenti Amerikan i Shtetit e përshkroi korrupsionin si “sistemik” përpara një rishikimi gjithëpërfshirës të sistemit gjyqësor nën Ramën në 2016. Por akuzat për korrupsion në prokurimet qeveritare mbeten “të zakonshme”, tha ai, duke cituar investitorët që kanë raportuar “raste të korrupsionit qeveritar që vonon dhe parandalon investimet në Shqipëri”.

Gjatë dy viteve të fundit, disa figura të profilit të lartë nga rrethi i ngushtë i Ramës janë akuzuar për korrupsion, veçanërisht në rastin e ndërtimit dhe funksionimit të një inceneratori mbetjesh në Tiranë me vlerë 100 milionë dollarë.

Një ish-zv/kryeministër i përfshirë është arratisur dhe ka kërkuar azil në Zvicër, ndërsa kryebashkiaku socialist i Tiranës është marrë në pyetje dhe disa nga stafi i tij të lidhur me këtë çështje kanë lënë gjithashtu vendin. Kryebashkiaku Erion Veliaj ka mohuar çdo shkelje.

Inceneratori nuk është ndërtuar dhe taksapaguesve u është lënë një faturë prej 24 milionë dollarësh në vit për një kompani private që i depoziton mbetjet e qytetit në një landfill.

Rama, si kreu i Agjencisë së Zhvillimit të Territorit, nënshkroi projektin e inceneratorit, por është distancuar nga skandali, duke thënë se ai ka të bëjë me veprimet e individëve, jo të qeverisë së tij.

E vetmja pikë e mirë duket se është Struktura e Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar e mbështetur nga SHBA-ja, ose SPAK.

Që nga fillimi i tij në vitin 2019, SPAK ka paditur qindra drejtues biznesi, si dhe zyrtarë të mëparshëm dhe aktualë të qeverisë. Një numër figurash të shquara janë larguar nga vendi, ndërsa të tjerë janë në burg ose në arrest shtëpie në pritje të gjykimit. Me këtë ritëm, disa shqiptarë bëjnë shaka duke thënë se nuk do të mbetet asnjë politikan për të drejtuar vendin.

Se deri ku do të shkojë SPAK, mbetet shumë në dyshim.

Rama gëzon mbështetje të fortë ndërkombëtare dhe i mungon ndonjë sfidues i besueshëm. Nuk ka dalë asnjë provë që mund ta inkriminojë atë për ryshfet ose ta lidh atë me llogaritë offshore aq shpesh të përfshira në koncesione dhe projekte ndërtimi. Por kryeministri është përballur me akuza për përdorimin e tenderëve publikë për të shpërblyer miqtë dhe ndëshkuar armiqtë.

Ndërkohë, SPAK është kritikuar për përqendrimi i tij në korrupsion pas përfundimit të një transaksioni, duke lënë pas dore faktin se procesi që çon në këto transaksione është shpesh po aq, nëse jo më shumë, korruptiv. Kjo qasje selektive minon efektivitetin e përpjekjeve kundër korrupsionit, pasi nuk arrin të adresojë shkaqet rrënjësore dhe mekanizmat e korrupsionit brenda sistemit.

Në vitet e ardhshme, Shqipëria do të marrë investime prej miliarda dollarësh nga Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Jared Kushner, dhëndri i ish-presidentit amerikan dhe kandidatit aktual republikan, Donald Trump.

Emiratet e Bashkuara Arabe planifikojnë të investojnë 2 miliardë dollarë në transformimin e Portit të Durrësit në detin Adriatik për të akomoduar turistët dhe jahtet. Kushner synon të investojë 1 miliard dollarë për ta kthyer ishullin e Sazanit, një ish-bazë ushtarake, në një eko-resort luksoz nën markën prestigjioze Aman. Këto projekte do të jenë investimet më të mëdha në Shqipëri.

Siç kanë theksuar në mënyrë të përsëritur si Bashkimi Evropian ashtu edhe SHBA-ja gjatë 30 viteve të fundit, për të luftuar me të vërtetë korrupsionin është thelbësore të sigurohet transparencë dhe llogaridhënie gjatë gjithë procesit, nga dhënia e kontratave deri në ekzekutimin përfundimtar të tyre. Një qasje e tillë ndihmon në parandalimin e manipulimit të burimeve shtetërore për përfitime personale ose politike, duke promovuar kështu një sistem qeverisjeje më të drejtë. Deri më sot, Shqipëria ka dështuar.

Duke pasur parasysh fluksin e konsiderueshëm të fondeve nga këto investime, SHBA-ja mund të konsiderojë promovimin e një ekuivalenti të SPAK-ut për të mbikëqyrur kërkimin dhe dhënien e kontratave dhe koncesioneve qeveritare. Kjo do të ndihmonte që pasuria të shpërndahet në mënyrë më të drejtë sesa të përqendrohet mes një rrethi të zgjedhur bashkëpunëtorësh të Ramës.

Një masë e tillë mund të hapë rrugën për partitë politike alternative, duke ofruar zëra të freskët shumë të nevojshëm. Përndryshe, rrezikojmë të shpërqendrohemi vazhdimisht nga veshja e shkëlqyer e Ramës dhe tendenca e tij për të vënë blloqet e apartamenteve të nivelit të lartë përpara nevojave urgjente të zhvillimit./BIRN

Mandati Olta Xhaçkës: Gjykata Kushtetuese shprehet se Socialistët cenuan themelet e shtetit

Vladimir Karaj

Kryeministri Edi Rama dhe deputetja Olta Xhaçka gjatë festimeve të organizuara ne afersi te selise se Partise Socialiste, me rastin e 33 vjetorit të themelimit të kësaj partie. | Foto: LSA

Vendimi i arsyetuar i Gjykatës Kushtetuese në lidhje me vendimmarrjen e Kuvendit sa i përket mandatit të deputetes Olta Xhaçka, kritikon ashpër shumicën parlamentare për shkelje kushtetuese me pasoja të rënda.

Në vendimin e zbardhur në 30 korrik, Gjykata Kushtetuese arsyeton se Kuvendi nuk ka respektuar vendimmarrjen e gjykatës në shkelje të detyrimeve kushtetuese dhe se kjo shkelje e kushtetutës kishte prodhuar një krizë të re, që veç të tjerash cenon vetë themelet e shtetit.

“Ky refuzim i Kuvendit për zbatimin e vendimit të Gjykatës ka çuar në krijimin e një krize kushtetuese që jo vetëm cenon themelet e shtetit demokratik dhe humb besimin e publikut te shteti dhe organet e tij, por vë në diskutim edhe vetë rolin dhe funksionin e Gjykatës”, shkruhet e bardhë në të zezë në vendimin e arsyetuar të Gjykatës.

Vendimi i Gjykatës u mor më 10 korrik me shumicë 8 me 1 dhe është i dyti në radhë që e gjen shumicën në Kuvend në shkelje të kushtetutës sa i përket mandatit të deputetes Olta Xhaçka. Në vendim Kushtetuesja e urdhëron Kuvendin të dërgojë për shqyrtim para saj kërkesën e opozitës për të shqyrtuar “papajtueshmërinë e mandatit të deputetes Olta Xhaçka”.

Xhaçka akuzohet se gjatë kohës kur mbante detyrën e Ministres së Jashtme, Komiteti i Vendimeve Strategjike i drejtuar nga kryeministri Edi Rama miratoi statusin e “investitorit strategjik” për bashkëshortin e saj, Artan Gaçi, i cili po ndërton një hotel në Dhërmi. Më pas, përmes një vendimi qeverie hotelit iu dha e drejta e përdorimit afatgjatë të brigjeve të detit.

Xhaçka këmbëngul se nuk është në konflikt interesi, nuk kishte përfituar asnjë centimetër tokë shtetërore dhe asnjë lloj përfitimi tjetër publik.

Përplasja mes Kuvendit dhe Gjykatës Kushtetuese vijon prej gati dy vjetësh, pasi shumica parlamentare ka zvarritur vazhdimisht vendimmarrjen për këtë çështje, duke refuzuar të dërgojë në Gjykatë për shqyrtim mocionin për shqyrtimin e kushtetutshmërisë së mandatit të Xhaçkës. Në fjalën e saj gjatë votimit në Kuvend në prill të këtij viti Xhaçka fajësoi mediat dhe pretendoi se Gjykata Kushtetuese e kishte pushuar çështjen.

Por vendimi i ri i Gjykatës i ka përgënjeshtruar këto qëndrime, duke e cilësuar sjelljen e shumicës parlamentare si antikushtetuese dhe duke urdhëruar që çështja të shkojë para saj për shqyrtim në themel.

Gjykata Kushtetuese arsyeton se edhe fakti që Kuvendi ia ka nënshtruar vendimin e saj shqyrtimit të Këshillit për Legjislacionin dhe Këshillit për Mandatet është cenim i kushtetutës që vë në dyshim rolin e vetë gjykatës.

“Struktura në të cilat shumica parlamentare ka vënë në dyshim fuqinë detyruese të vendimit të Gjykatës, ka thirrur ekspert të jashtëm dhe, më pas, ka vlerësuar se çështja duhet t’i përcillet për votim seancës plenare, votim në të cilin gjente zbatim parimi i mandatit jodetyrues”, thuhet në vendim.

Gjykata, e cila e mori në shqyrtim çështjen me kërkesë të deputetëve të opozitës, ka arsyetuar ndër të tjera se pretendimi i shumicës se deputetët ishin të lirë të votonin në këtë rast ashtu si edhe në vendimmarrje të tjera, është shkelje e parimeve kushtetuese.

Gjykata shprehet se rasti në fjalë nuk i nënshtrohet dhe nuk përligjet me parimin e “mandatit jodetyrues të deputetit, për shkak se zbatimi i vendimit të Gjykatës nuk është një çështje politike”.

Gjykata arsyeton se zbatimi i vendimit të saj në rastin konkret nuk është një procedurë e zakonshme parlamentare, “por një procedurë për ekzekutimin e një detyrimi konkret të lindur prej tij, sikurse është ai për dërgimin asaj të çështjes së papajtueshmërisë në ushtrimin e mandatit të deputetes Olta Xhaçka të ngritur mbi mocionin e 1/10-ës së deputetëve, ndaj qëndrimi i Kuvendit në këtë drejtim është i pabazuar”.

Në vendimin e arsyetuar gjykata po ashtu vlerëson se shumica parlamentare ka përvetësuar rolin e saj duke marrë përsipër analizimin e çështjes në themel, duke pretenduar se Xhaçka nuk kishte ndërmarrë veprime konkrete në shkelje të Kushtetutës.

“Gjykata ka vërejtur se çështja e vlerësimit të papajtueshmërisë në ushtrimin e mandatit të deputetes, e cila nëpërmjet bashkëshortit mund të ketë ushtruar veprimtari fitimprurëse që burojnë nga pasuria e shtetit ose e pushtetit vendor dhe të ketë fituar pasuri të këtyre, referuar fakteve, nuk i takon vlerësimit të Kuvendit, por vlerësimit të kësaj Gjykate”, thuhet në vendimmarrje.

Në mendim pakice gjyqtarja Sonila Bejtja, ka arsyetuar se Gjykata Kushtetuese duhej të merrte direkt në shqyrtim çështjen në themel, pa pritur votimin e parlamentit por duke u nisur nga padia e opozitës.

Para zbardhjes së vendimit të Gjykatës Kushtetuese, përfaqësues të shumicës e sulmuan atë si të “paqartë”. Ish-kreu i grupit parlamentar socialist, Bledi Çuçi, tha më 24 korrik se Kuvendi do të kërkojë opinionin e Komisionit të Venecias për çështjen.

Në një dalje për mediat, Çuçi mbajti një qëndrim kundërshtues ndaj formulimeve të vendimit të gjykatës ku u kërkohet deputetëve “të votojnë në përputhje me urdhërimin e Gjykatës”, duke e cilësuar këtë formulim si anti-kushtetues.

“Do të votoj si t’ma dojë mendja mua, jam i pavarur”, u përgjigj ai./reporter.al

“Bashkia Vlorë e mbushur me nepotizëm”, denoncimi i Gjergji Nika: 2 kunata si dhe motër e vëlla në një zyrë. 12 punonjës marrin projekte nga bashkia, 11 punonjës u marrin të afërmve tendera publikë dhe 174 punonjës janë në konflikt interesi

Kreu i këshilltarëve të Demokratëve Euroatlantikë në bashkinë Vlorë, Gjergji Nika, në mbledhjen e këshillit bashkiak Vlorë ka denoncuar se ky institucion është i mbushur me nepotizëm.

Nika foli me shifra ku tha se nga 1475 punëtorë të bashkisë, 62 prej tyre janë jashtë Shqipërisë më shumë se 6 muaj, 364 nuk shkojnë në punë më shumë se tre muaj dhe 174 punonjës janë në konflikt interesi, nepotizëm.

Ai vijoi më tej ku tha se nepotizmi shkon deri aty sa ka dhe 2 kunata në një zyrë, si dhe motër e vëlla në një zyrë, 12 punonjës marrin projekte nga bashkia në konflikt interesi dhe 11 punonjës u marrin të afërmve tendera publikë.

Kreu i Demokratëve Euroatlantikë dega Vlorë u bëri thirrje drejtuesve të bashkisë që të monitorojnë rregulloren për konfliktin e interesit që të jenë të drejtë me qytetarët.

 

Postimi i plotë i Gjergji Nika:

https://www.facebook.com/share/v/FudeBVoqjT5p8eBN/?mibextid=xfxF2i

Unë kam një kërkesë tjetër që bashkë me këtë plan, të monitoroni edhe rregulloren për anëtarët e Këshillit Bashkiak, për konfliktin e interesit në raport me bashkinë. Meqë ju jeni drejtues juridik dhe i monitoroni këto planet, monitoroni dhe rregulloren. Sepse ne bëmë një rregullore për konfliktin e interesit për anëtarët e këshillit bashkiak dhe nuk bëjmë një rregullore për konfliktin e interesit, ligj është ajo, të bëhet një rregullore brenda bashkisë. Sepse konflikti i interesit ka probleme të ndryshme. Ka anëtarë të këshillit bashkiak që marrin fonde, ka anëtarë të këshillit bashkiak që janë në konflikt interesi të hapur. Kështu që ju lutem monitorojeni edhe pjesën e rregullores që miratuam për anëtarët e këshillit bashkiak që të jemi dhe ne far qoftë me qytetarët, qoftë dhe me veten tonë.

Kam një listë këtu të nderuar zotërinj, me të gjithë punëtorët, 1475 punëtorë që mbulojnë dhe varen nga Bashkia Vlorë, nga të cilët 62 punëtorë janë jashtë Shqipërisë më shumë se 6 muaj. 364 punëtorë nuk shkojnë në punë më shumë se tre muaj. 174 punonjës janë në konflikt interesi, nepotizëm. Ka dhe 2 kunata në një zyrë, edhe motër e vëlla. 12 punonjës marrin projekte nga bashkia në konflikt interesi. 11 punonjës u marrin të afërmve tendera publikë, ja kjo është e kam me listë, janë të gjitha të bashkëngjitur dhe janë të gjitha me emra dhe me çdo gjë dhe me çdo gjë me çdo detaj.

Rruga

Nga Edison Ypi

Rruga që Qan, është rruga 22 kilometra nëpër kodra nga Ndroqi në Vorë. Tepër panoramike. Tepër turistike. Meqënse askush s’do me e shkel me këmbë ose me rrota makine, nga inati, rruga qan.
Rruga Qiellore është një rrugë e shkurtër dhe e paasfaltuar nga Sinja e Beratit, në Aranitas të Mallakastrës. Aq e bukur kjo rrugë mes bukurive dehëse natyrore të Mallakastrës, sa, të lutem, bëji mirë hesapet, kaloje shpejt, përndryshe s’të bëhet të kthehesh, mbetesh aty përgjithmonë.
Rruga Mahnitëse është kjo e reja Kashar-Thumanë. Cilësi rruge dhe peisazh mahnitës. Duke kaluar të duket vetja si në Gjermani dhe majtas-djathtas kalojnë rrjesht Italia, Franca, Spanja, Zvicra. Aq e bukur dhe e ëmbël kjo rrugë, sa të vjen ta prekësh, ta përkëdhelësh, ta puthësh, t’ja fusësh gishtat nëpër flokët-pyje anës rrugës.
Rruga e Psherëtimave, sapo kalon kryqëzimin. ec dhe pak, majtas ku e ka pas shpin njona që e ke pas shum qef. Por s’u bo gjo. Histori e ngatarrume. Më mir mos e dish.
Rruga e Rrenës do quhet sot e tutje shetitorja e Çorovodës. Gjatë luftës së dytë botërore, në Skrapar s’ka shkelur asnjë italian, asnjë gjerman, dhe rrjedhimisht s’është bërë asnjë luftë. Megjithatë në Skrapar janë ngritur dhe ngrihen pafund dolli për luftra të paqëna. Kanë rënë dëshmorë imagjinarë. Janë ngritur lapidarë rrenacakë. Tregohen meselera të sajuara. Festohen data të shpikura për batalione, brigada. Janë shkruar libra me heronj të supozuar etj. etj. O ça tmerri. Prandaj quhet Rruga e Rrenës.
Rruga Frymëzuese quhet rruga mespërmes Roskovecit ku vinë nga an’ e anës për tu frymëzuar nga thagmat e Kryetares së Bashkisë dhe për të njohur sekretet e transformimit të një fshati me baltë dhe qerre, në një qytet prej qelqi, druri, duralumini, me teknologji bashkëkohore, infrastrukturë ultramoderne, shërbime si në Europë, fibra optike, me të gjitha.
Rruga Madhështore, historike, e pavdekshme, është rruga nga Backa te Qafa e Martës ku u ngjit legjendari Lace Backa, dhe grekët e vranë pabesisht.
Rruga që Përgjak me bukurinë e saj, është rruga mbi kodrat e Ishmit drejt Kepit të Rodonit gjatë muzgjeve kur dielli i kuq jep shpirt ngadalë mbi Adriatik.
Rruga Burokratike, mos e ndiq, harxhon shumë naftë.
Rruga Zyrtare, kalohet vetëm me 4 x 4. Përndryshe mos u lodh kot.
Rruga e gjallë, Rruga e Vdekur, Rruga e Plagosur, Rruga Lodhëse, Rruga Çlodhëse, ndodhen të gjitha nga Tepelena në Ersekë.
Rruga Besnike,Rruga Tradhëtare, Rruga Zevzeke, Rruga Dinake, Rruga Dredharake, ndodhen mes Krujës, Matit dhe Dibrës.
Rruga e Veshur, me pyje, kaçuba, ferra, e ke nga Labinoti në Shëngjergj, mes maleve mahnitës ku bora shkrin në pranverën e vonë.
Rruga Cullak, sugjestive, marramendëse, vetëm me shkëmbinj dhe gërrxhe, e ke ke Mali me Gropa.
Rruga Poetike, bashkë me atë artistike, letrare, muzikore, piktoreske, arkitekturore, është rruga që shoqëron Kanionet e Skraparit, Mulliri i Hambullës, deri lart në Sevranj, pastaj përposhtë Pagri, Vjosë, Përmet.
Rruga Panoramike, janë disa. Njëra, nga më fantastiket, është në Skroskë. Ku me një kafe dhe teke raki përpara mundesh me përpi me sy: Shebenik, Jabllanicë, Pishkash, Qafa e Thanës, Mokër, Stravanj, Bërzeshtë, Librazhd, katunde, kisha, monastere, male, pyje, lugina, gërrxhe. Bota para teje. Zgjat dorën dhe preke.
Rruga Qorre, apo Rruga Xhep, rruga që duhet me u kthy nga ke ardh, rruga që të çon nëpër vende të shenjta, si rruga për te Manastiri i Shën Marenës në Mokër, për shembull.
Rruga Varavingo, ndodhet nga dhoma te kuzhina, nga shpia te puna, nga puna te kafeneja, nga mushkria te zemra, sa te njëra te tjetra, hë se po më dhemb njëra, hë se mu sëmur tjetra, hë se po më mban kjo, hë se po më lë ajo.
Rruga e Budallallkut, e gjen kollaj, është rruga që lidh emailin, Whatsappin Fejsbukun, Instagramin, selfiet, dhe çmenduritë e tjera.
Rruga Surreale, është kur vjen nga Vithkuqi, nga kthesa për Panarit deri te Qafa e Martës. Ta kishin parë këtë rrugë gjarpëruese si çfaqet e fshihet nëpër kthesa, Salvador Dali’ dhe Max Ernst, do u kishte rënë damllaja të dyve nga bukuria dhe zilia.
Rruga për Vals, mespërmes Dumresë rrëzë liqereve.
Rruga për Tango, përmes Malit me Gropa.
Rruga për Swing, është ajo e Llogorasë. Të ngeshmit vazhdojnë ta përdorin. Të shumtët i bien nga tuneli.
Rruga Paganini: Hej, po luan mjeshtri. Mbaje frymën, mbylli sytë. Është pranverë, sapo ka rënë nata, këndojnë cinxrrat, nga Pushimi i Shoferit, Libofshë, Fshati Agimi, Karavasra, Divjakë, Rrogozhinë.
Rruga që kollitet, teshtitet, vjell, i merren mentë, rruga e vjetër e Kuksit, rruga e Fierzës. Pafund kthesa dhe gropa dhe gunga. Por s’ka problem. Ka peisazh përrallor.
Rruga që të Kafshon, dhe gjak të nxjerr me bukuritë e saj, Berat, Qafa e Kumbullës, Tërpan, Gllavë, Buz, Qafa e Kiçokut, Ballaban, Sukë, Këlcyrë.
Rruga që të Shurdhon magjishëm, nga Tepelena në Këlcyrë me anë të zërit hyjnor që buçet nga Gryk’ e Mezhgoranit dhe tmerron bukur malet përballë, Golikun, Trebeshinën, Dhëmbelin etj.
Rruga Brune, Rruga Bionde, Rruga Shalgjatë,
Rruga Topolake, Rruga Serioze, Rruga Qesharake, Rruga Trime, Rruga Frikacake,
Rruga Kërcënuese, Rruga Nazelie, Rruga Qeflie, i ke të gjitha nga Palasa në Sarandë, pastaj kthehu mbrapsht për nga Lumi i Vlorës, therja mespërmes Labërisë, Kuç, Progonat, dil i fandaksur në Tepelenë.
Rruga Premtuese, Rruga Zhgënjyese, Rruga e Vrënjtur, Rruga e Mrrylur, Rruga e Qeshur, Rruga Lajkatare, Rruga e Ëmbël, Rruga e Hidhur, Rruga Rrënqethëse, Rruga Vampireske, i ke të gjitha njëra më e mrekullueshme se tjetra nga Librazhdi, Fush Studë, Ostren, Bulqizë, Peshkopi, Kukës.
Rrugë Ëndërrash, nuk janë rrugë reale, janë rrugë subkoshiente, transcendenciale. Çfaqen vetëm nëpër ëndërra. Nuk ndryshojnë derisa vdes. Janë gjithmonë të njëjtat, në të njëjtat vende.
Rruga e Ferrit plot vështirësira është rruga që të çon në parajsë
Rruga e Parajsës, plot lehtësira, është rruga që të çon në Ferr.
Rruga e Bardhë, është rruga me mjegull. Ndiz dritat.
Rruga e Zezë, është natë, po ikën nga Përmeti në Leskovik. Të janë djegur dritat e makinës. Bëj si bëj, dil pak mënjanë, mblidhu me batanie, prit të gdhijë, ndiz zjarr, ngrohu, po s’pate çakmak prit të kalojë ndonjë çoban se ata çeku mbajnë.
Rruga Ters, është rruga ku tu çanë dy goma rrjesht kur po ikje në Stravanj. Bëji derman vetes. Kujdes nga ujku dhe ariu. Mbaj një nagaçe në bagazh.
Rruga “Pi”grek me kthesa me harqe, është e thjeshtë ta gjesh sa e gjatë është pa lujt venit. Në hartë ose në Google mat me vizore nga fillimi në fund për shembull nga rrëza në majë të Qafës së Krrabës, shumzoje me 3.14 dhe u kry, ke gjet gjatësinë e rrugës. Pse ? Gjeje vet. Aq gjeometri ke bërë në shkollë.
Rruga Diktatoriale, anash reparte ushtarake, burgje, depo drithi, shqiptarë të lodhur të rrckosur, mban mbi kurriz bagëti që kalojnë mbi të me hap rreshtor, syrin pish, grushtin lart, surratin e nxirë, brekët e grisme, xhepat bosh.
Rruga Demokratike, ka anash ferma, punishte, fabrika, stane, mullarë, kopështe, ara të mbjella, plantacione ullinj, vreshta, dhe mban mbi vete çakaj, uritha, dhelpra, kuaj, gomerë, nëpërka, zhaba, të gjithë të ngopur, të veshur e të mbathur, të larë e të krehur, të gjithë që ankohen, qurraviten, jargaviten.
Rruga Konfuci, është ajo rruga ku, si ka thënë kinezi i madh: Po deshe të shkosh diku, mos luj nga vendi, mos u nis, atje je.
Rruga Mediokre, është pjellë e imagjinatës së sëmurë të bythpambukëve, dembelëve, qylaxhinjve, sehirxhinjve, sedentarëve.
Rrugët me emra atentatorësh do zëvendësohen me emra kafshësh dhe pëgërjesh si: Rruga e Qenit, Rruga e Miut, Rruga e Zhapiut, Rruga e Morrit, Rruga e Nëpërkës, Rruga e Gaforres, Rruga e Mutit, Rruga e Kakës, Rruga e Shurrës etj.
Barrikadat nga Unaza te Ushtari i Panjohur, ishin rrena. Sot e tutje, për nder të Gjeniut Kadare, do quhet Rruga e Kohës së Pamjaftueshme. Bashkia të bëjë urgjent letrat.
Rruga Dëshpëruese, të kanë rrejt, në Shqipëri nuk ekziston.

“Ish numri dy i qeverisë as i (pa) penduar dhe as përballë drejtësisë!”

Nga Aranit Muraçi

Ish i ngarkuari me punë të posaçme i qeverisë për të përballuar krizën që shkaktoi tërmeti dhe Covid-19, i shpallur pas “misionit” në kërkim nga policia dhe drejtësia, pranoi nga arratia se; është goditur psikologjikisht. I goditur si pasojë e tërmetit dhe pandemisë, dhe jo prej akuzave të drejtësisë, ai publikut që priste reagimin dhe shfajësimin e tij i tha se i kishte humbur disi edhe kujtesa.

Cilido që ka sadopak kulturë juridike e di shumë mirë që, ashtu si të tjerët, edhe ish i ngarkuari me punë të posaçme nga qeveria në kohëra të vështira, ka vetëm një rrugë, për tu mbrojtur para drejtësisë: Të dalë para saj! – “Në të mirën e tij, njeriu është më fisniku i të gjitha kafshëve; ndarë nga ligji dhe drejtësia ai është më i keqi – thoshte Aristoteli në antikitet kur shoqëritë hodhën themelet e para të nocionit të shtetit dhe ndarjes së pushteteve.

Ish i ngarkuari me punë i qeverisë, i cili duhet thënë se harroi detyrën dhe mori në qafë mijëra qytetarë të izoluar nga pandemia, duke u dhënë ‘paga solidariteti’ biznesmenëve si në asnjë vend të botës dhe duke lënë për të paktën tre muaj pa asnjë qindarkë mijëra punonjës të cilët mbijetonin me atë pagë (për shkak të informalitetit ose për shkaqe të tjera dhe jo për fajin e tyre) në vend të fajësimit të institucioneve të drejtësisë dhe të kryetarit të SPAK, duhet minimalisht, edhe të kishte reflektuar, edhe të ishte penduar.

Ish i ngarkuari me punë për të ndihmuar qytetarët që të përballonin dy nga krizat më të rënda që kaloi Shqipëria pas ‘97 duhet tiu kërkonte minimalisht falje të gjithë atyre që “lapsi i të ngarkuarit me punë të posaçme prej qeverisë” i braktisi nga paaftësia ose padrejtësia e tij, në kohë të vështirë e mbijetese.

Sa për drejtësinë, pikërisht, sepse u braktisën në kohë të vështirë shumica dërrmuese e qytetarëve, ndryshe nga ish i ngarkuari me punë për të përballuar krizën gjatë pandemisë, e kanë ende memorien të freskët. Me memorien e tyre të freskët duke qenë se nuk kanë alternativë tjetër ata dhe partnerët ndërkombëtarë, që kanë investuar, do të mbështesin në shumicë dërrmuese institucionet e reja të drejtësisë.

I ngarkuari dikur me punë për të nxjerrë qytetarët nga kriza e pandemisë dhe e tërmetit, por i zhytur pas tyre në një krizë të thellë juridike, minimalisht para se të ‘shfajësohej’ në publik mund të zgjidhte njërën nga dy alternativat, si në çdo shoqëri demokratike; ose të rreshtohej me ata të cilët e pranojnë dhe punojnë me drejtësinë ose me kundravajtësit që e shkelin dhe e minojnë atë.

I ngarkuari dikur me punë i qeverisë ndoshta sheh një të drejtë dhe këmbëngul tek ajo. “Nuk jam unë më i korruptuari, por ka të tjerë që drejtësia nuk i ka kapur ose nuk i ka prekur ende”. Por kush ka sadopak kulturë juridike e di që një pretendim i tillë nuk është argument juridik por politik: Është njësoj si një i kapur ose një i dënuar për trafik droge të pretendojë se ka trafikantë shumë më të mëdhenj se ai që drejtësia ende nuk i ka kapur, prandaj dhe atij i lind e drejta të mos e pranojë akuzën, as sistemin dhe kështu që nuk gjen arsye të mbrohet.

Për fatin e tij të keq, nga arratia, duke “u shfajësuar” ai u vu në rreshtin e gabuar. Sigurisht, të pakënaqurit gjatë dy krizave të fundit janë më të shumtë, janë shumica dërrmuese e qytetarëve të ndershëm të cilët mezi presin ngritjen dhe funksionimin e organeve të reja të drejtësisë. Janë ata të cilët mbështesin dhe inkurajojnë një sistem drejtësie të pavarur ku duhet të marrë fund pandëshkueshmëria ndaj çdo abuzuesi të mundshëm./Liberale.al